IN MEMORIAM | De trilogie van Fumito Ueda - ICO, Shadow of the Colossus en The Last Guardian

Regelmatig kijken we in In Memoriam terug op een reeks die we zijn kwijtgeraakt en die een gat in ons hart heeft achtergelaten. Een IP dat meer verdiende dan het heeft gekregen of gewoon een reeks games waarvan we meer wilden, ongeacht de vraag of het goed afgerond werd. Dit is een reeks uit het hart, het gebroken hart.

Vandaag richten we onze blik op een bijzondere trilogie, één die niet officieel zo wordt genoemd, maar die door thema’s, stijl en emotionele impact als zodanig kan worden beschouwd: de games van Fumito Ueda. Met ICO (2001), Shadow of the Colossus (2005) en The Last Guardian (2016) heeft Ueda een unieke reeks games neergezet die de grenzen van interactieve verhalen hebben verlegd. Hoewel elk van deze titels op zichzelf staat, vormen ze samen een losjes verbonden trilogie door hun gedeelde visie en focus op minimalistische, emotioneel geladen ervaringen.

ICO: een poëtische ontsnapping

De reis begon met ICO in 2001. In deze game volgden spelers de jonge Ico, een jongen met hoorns die gevangenzat in een mysterieus kasteel. Samen met Yorda, een prinses die hij bevrijdt, probeert hij te ontsnappen. ICO onderscheidde zich door zijn eenvoud: geen uitgebreide dialogen of uitgebreide uitleg, maar een focus op de relatie tussen de twee hoofdpersonages en de sfeer van de omgeving. De hand van Yorda vasthouden terwijl je haar door gevaarlijke situaties leidt, was een gameplay-moment dat velen zich nog steeds herinneren.

Wat ICO zo speciaal maakte, was de manier waarop het op een ingetogen manier emoties wist op te wekken. De verlatenheid van het kasteel, de prachtige belichting en de subtiele manier waarop de relatie tussen Ico en Yorda zich ontwikkelde, zorgden voor een ervaring die anders was dan wat we gewend waren in videogames. Het spel werd aanvankelijk niet commercieel succesvol, maar het won al snel aan erkenning en staat vandaag de dag bekend als een van de meest invloedrijke games ooit. Dat Fumito Ueda op moment van de release van de game amper 31 jaar was, maakt het allemaal nog des te indrukwekkender.

Shadow of the Colossus: een monumentale sprong naar grootsheid

Na ICO volgde in 2005 Shadow of the Colossus, een spirituele opvolger die de kernconcepten van minimalistische vertelling en emotie naar een nog hoger niveau tilde. In deze game volgt de speler Wander, een jonge krijger die naar een mystiek land reist om zestien gigantische Colossi te verslaan in de hoop een meisje genaamd Mono weer tot leven te wekken. Het spel werd geprezen om zijn epische schaal en het gevoel van isolatie dat het wist over te brengen. Bovendien heeft het een van de betere plottwists binnen gaming en was de manier waarop je van Colossus naar Colossus werd gestuurd, door letterlijk het licht te volgen, een ingenieus systeem.

Wat Shadow of the Colossus onderscheidde, was de manier waarop het de speler liet worstelen met morele dilemma’s. Elke Colossus die je versloeg, voelde als een overwinning maar tegelijkertijd als een verlies. De wezens voelden niet als traditionele vijanden, maar eerder als tragische en majestueuze figuren die je liever niet zou willen doden. Wie Shadow of the Colossus speelde heeft zonder twijfel meermaals met open mond gestaard naar deze prachtige wezens, om dan daarna met frisse tegenzin ze te beklimmen, op zoek naar hun zwakke plekken. Dit, gecombineerd met de prachtige landschappen, emotionele muziek en minimalistische dialoog, maakte Shadow of the Colossus een diep emotionele ervaring. Ueda slaagt er trouwens opnieuw in een sterke band op te bouwen tussen twee personages die geen woord wisselen: Wander en zijn trouwe paard Agro.

De game werd niet alleen geprezen vanwege zijn gameplay en artistieke stijl, maar ook vanwege zijn technische prestaties. Het duwde de PS2 tot zijn uiterste en werd een benchmark voor wat games als medium konden bereiken in termen van grootsheid en impact. In 2018 kreeg het zelfs een volledige remake voor de PS4, wat bewijst dat de invloed van deze titel jaren later nog steeds enorm is.

The Last Guardian: een aangrijpende relatie

Na een lange periode van onzekerheid en productievertragingen verscheen The Last Guardian uiteindelijk in 2016, tien jaar na de release van Shadow of the Colossus. De verwachtingen waren torenhoog, en hoewel het spel aanvankelijk te kampen had met gemengde technische reacties, wisten de diepere lagen van de game het publiek opnieuw te raken. The Last Guardian vertelt het verhaal van een jongen die een diepe band opbouwt met een gigantisch, vogelachtig wezen genaamd Trico. Samen proberen ze te ontsnappen uit een gevaarlijke en mysterieuze wereld.

Het unieke aan The Last Guardian is de band tussen de speler en Trico. In tegenstelling tot veel andere games, voelde Trico aan als een echt, levend wezen. Zijn grillige gedrag, emotionele reacties en de manier waarop hij langzaam vertrouwen opbouwt in de jongen, zorgden voor een ervaring die veel spelers diep raakte. Trico was niet zomaar een hulpje of een wapen; hij was een metgezel, een vriend. Voor de derde keer op rij wist Ueda zo op een prachtige manier de band tussen twee personages in een voor de rest vrij lege wereld tot grote hoogte te brengen. Dit aspect, gecombineerd met de prachtige visuele stijl en de kenmerkende rustige sfeer van Ueda's eerdere werken, maakte The Last Guardian tot een unieke game-ervaring.

Hoewel The Last Guardian niet de commerciële hit werd die velen hadden verwacht, sloeg het in als een emotionele klap voor spelers die investeerden in de band tussen de jongen en Trico. De game paste perfect in het thema van Ueda’s eerdere werken, waar de kern van het verhaal vaak draait om verbinding, verlies en opoffering.

Een gedeeld erfgoed

Wat de games van Fumito Ueda zo bijzonder maakt, is hun gedeelde thematiek. Hoewel elk spel een op zichzelf staand verhaal vertelt, voelen ze als een trilogie door hun nadruk op minimalisme, emotie en de onuitgesproken band tussen personages. Waar veel games zich richten op actie en spektakel, draait het in de werken van Ueda om subtiliteit. De leegte in de omgevingen, de weinige dialoog en de stilte tussen momenten, creëren ruimte voor interpretatie en diepe emotionele betrokkenheid.

Daarnaast hebben deze games een blijvende invloed gehad op de game-industrie. Hun unieke benadering van verhaalvertelling, gecombineerd met innovatieve gameplay en technische prestaties, hebben de manier veranderd waarop we naar games kijken als kunstvorm. ICO, Shadow of the Colossus en The Last Guardian worden beschouwd als games die generaties van ontwikkelaars en spelers hebben geïnspireerd.