REVIEW | Disco Elysium - The Final Cut drukt je met de neus op de feiten

We gaan eerlijk zijn, Disco Elysium is een game die we bij de originele release gewoon gemist hebben. Dat kan natuurlijk gebeuren. Er zijn wel meer games die we missen – onlangs nog Valheim bijvoorbeeld – maar hypes en ‘verborgen pareltjes’ zijn natuurlijk niet te voorspellen. Daarom zijn we maar wat blij dat we nu aan de slag kunnen met Disco Elysium – The Final Cut, zodat we deze topper toch de review kunnen geven die het verdient.

Disco Elysium is een vreemde game, zeker als je niet goed weet waar je aan begint. De eerste minuten van het spel gooien je al meteen in het diepe, waarin je alles samen met het hoofdpersonage mag ontdekken. Disco Elysium draait immers rond een politie-inspecteur met geheugenverlies. Je hebt geen idee wie je bent, waar je bent en wat er van je verwacht wordt. Je leert al snel dat je bij de politie werkt en dat je verwacht wordt een moord op te lossen. Daarna worden de teugels gelost en mag je het allemaal zelf gaan uitzoeken.

Wat je daarna krijgt is een verhaal waar je jezelf als speler en als personage vaak gewoon doorheen lult. Dat klinkt negatief, maar is het niet. Heel veel van het verhaal van Disco Elysium speelt zich immers effectief in je hoofd af. Het hoofdpersonage krijg constant te maken met verschillende aspecten van zijn persoonlijkheid, die allemaal hun zegje willen doen, maar het daarom niet allemaal zo goed met je voor hebben.

Dat merk je al nog voor je echt van start gaat, want voor je je ogen voor de eerste keer opent, probeert je eigen brein je al te overtuigen gewoon alles op te geven. Het is een heel specifieke en duidelijke manier om als het ware je geweten als extra personage dienst te laten doen. Bovendien word je zo als speler echt met de neus op de feiten gedrukt bij bepaalde keuzes. In heel wat games kan je de rotzak uithangen, maar heb je daar eigenlijk weinig last van. Niet zo in Disco Elysium, waar je eigen brein duidelijk zal maken wat voor een rotpersoon je bent en wat er om gaat in het hoofd van zo iemand. Het zorgt er voor dat je veel bewuster om gaat met je keuzes en het vormen van de persoon die je wil zijn.

Die karaktertrekken zijn ook effectief onderdeel van de gameplay, want je kan altijd kiezen om bepaalde aspecten beter te ontwikkelen. Leer je beter de emoties van een ander lezen of kies je er net voor om gewoon manipulatief te zijn? Het kan allemaal, maar je moet wel steeds opletten dat het niet de verkeerde kant op gaat. Een intelligent persoon is aangenaam, maar een betweter wil je niet in je leven. Iemand die zijn emoties onder controle heeft komt vaak goed van pas tijdens een onderzoek, maar je moet ook wel een beetje empathisch vermogen hebben. Balans - of net je keuze om die balans helemaal te laten overhellen naar een bepaalde kant - is misschien wel een van de belangrijkste aspecten in Disco Elysium.

Die verschillende aspecten zorgen ook telkens voor een ander verhaal. Afhankelijk van je keuzes zal je bepaalde stukken in het verhaal op een totaal andere manier benaderen. Het zorgt er voor dat je, ondanks het relatief rechtlijnige verhaal, Disco Elysium toch meerdere keren kan spelen.

Het is ondertussen waarschijnlijk al duidelijk dat Disco Elysium heel wat aspecten van tabletop RPG’s leent, zoals het creëren van een eigen personage. Ook het gooien met de dobbelstenen maakt onderdeel uit van de gameplay. Af en toe kan je bepaalde acties ondernemen, met natuurlijk een bepaald slaagpercentage en of die acties lukken of niet hangt dan gewoon af van een duo dobbelstenen en je worp.

Je kan ook wel een beetje spelen met je sterktes en zwaktes door met tijd en stond van kleding te wisselen. Zoals dat hoort in een RPG heeft je kleding immers effect op je stats, waardoor je een laag percentage misschien kan omturnen naar een percentage dat net hoog genoeg is om het risico te nemen en zo een stukje bewijs te vinden waar je anders een stuk langer achter had moeten zoeken.

Zoeken zal je echter altijd moeten doen en heel wat. Disco Elysium is een point-and-click met heel wat informatie in je omgeving en daar wil je eigenlijk niks van missen. Het kan je verder helpen in je verhaal, maar de bewijsstukken of welke informatie dan ook, zullen vaak extra munitie betekenen in de vele gesprekken die je zal voeren in de game. Bovendien is de wereld rondom je zo interessant, dat je met plezier elk klein stukje verhaal wil ontdekken. Verwacht je ook niet aan een titel vol actie. Disco Elysium is er niet voor de spelers met weinig geduld.

Heb je echter het geduld om de wereld van Disco Elysium, en dan vooral de vele fantastische personages, te ontdekken, dan word je al snel meegezogen in een mysterie dat je niet van je kan afzetten. Disco Elysium kan je op dat moment vergelijken met een whodunnit waar de bladzijden tegen een razend tempo voorbij vliegen, omdat je wil weten wat er gaat gebeuren en hoe het allemaal afloopt, maar waar je ook elk woord koestert alsof de volgende bladzijde zomaar de laatste kan zijn.

Deze versie van Disco Elysium heet niet voor niks ‘The Final Cut’, want het voegt een aantal extraatjes toe die niet aanwezig waren in het origineel. Het meest opvallende is natuurlijk de uitbreiding van de voice acting, wat zeer welgekomen is in een game met zoveel tekst als Disco Elysium. Het is vooral leuk hoe nu al je karaktertrekken een eigen stem hebben. De voice acting is bovendien van een hoog niveau en maakt Disco Elysium nog meeslepender dan het al was.

Daarnaast zijn er ook de political vision quests, vier nieuwe missies waarvan je er per speelbeurt slechts eentje zal kunnen spelen. Welke quest je te zien krijgt, hangt af van je politieke keuzes doorheen de game en moet die politieke ideologie meer impact geven dan eerder het geval was.

Tot slot krijgen we ook heel wat technische verbeteringen, zoals controller support en verbeterde visuals. Visueel is Disco Elysium trouwens een pareltje, maar dan vooral door de manier waarop het de donkere en verdorven wereld waarin het zich afspeelt neerzet. Het is dan ook geen game waar je gelukkig van zal worden. Je bent gewaarschuwd. Niet dat je nooit zal lachen, maar daarbij draait het meer wel dan niet rond een zwartgallige humor van de bovenste plank.