PILE OF SHAME | 53. Fallout 4 (2015)

Een gedocumenteerde poging van Uberkamper om zijn persoonlijke Pile of Shame tot nul te herleiden.

Uberkamper nam bij het begin van dit jaar het goede voornemen om zijn persoonlijke Pile of Shame te reduceren tot een vers geploegde akker in de polders van de Moeren (tot nader order nog steeds het meest vlakke stuk land van Vlaanderen).

53. Fallout 4 (2015)

Er bestaat een oud gerucht dat een kwarteeuw geleden twee isometrische rollenspelen aan de grond lagen van het inmiddels redelijk omvangrijke Fallout universum. Uberkamper kan alvast bevestigen dat het hierbij niet enkel om een legende gaat, aangezien hij die dingen nog hoogstpersoonlijk gespeeld heeft op zijn Pentium 166 met 32mb SD RAM. In die dagen behoorde Fallout zowat tot het beste dat er te vinden was... er was alleen niet zoveel te vinden als vandaag.

De kracht van Fallout heeft altijd voor een groot stuk gelegen in de spannende beginpremisse van elk spel: een eenzame zwerver wordt noodgedwongen de troosteloze woestenij ingestuurd, die overschiet nadat de mensheid er eindelijk toe gekomen is om alles en iedereen middels nucleaire energie helemaal naar de kloten te helpen. Na een knus en gezellig leven in een atoomschuilkelder worden de eerste aarzelende stappen op verschroeide aarde gezet, waarna als in een droom een kleine honderd uren voorbijgaan tot elke hoek en meter van de wereld verkend en beveiligd is. De vraag wat er achter de volgde heuvelrug ligt, in de kelder van de oude visfabriek of in een dorp vol scheve hutten en bandieten is de motor die spelers onverbiddelijk steeds verder drijft. Wat er dan effectief achter elke hoek, deur of berg ligt, zijn eindeloze variaties van monsters en buit natuurlijk, waarbij het tweede moet helpen om bij de eersten op steeds gewelddadigere wijze ledematen en organen te verwijderen.

Het is bij dit alles veelbetekenend dat deze eerste Fallout games soms wat boosaardig weggezet worden als post-apocalyptische versies van Baldur’s Gate, terwijl omgekeerd Skyrim soms wat smalend Fantasy Fallout wordt genoemd. Feit is dat zonder Fallout de wereld veroordeeld zou zijn tot pseudo-middeleeuwse schelmenromans, aangevuld met het bestrijden van de occasionele trol of ork middels pijl en boog en een handvol blanke wapens. Na een paar honderd uur donkere kerkers doorkruist te hebben in Skyrim, kan Uberkamper bevestigen dat het een ronduit bevrijdende ervaring is om voor de verandering de tweeloop boven te halen en een paar schurkachtige Raiders frontaal in het gezicht te knallen onder een stralende zon (en extra nucleaire achtergrondstraling). Het is een het soort van catharsis waar iedereen af en toe behoefte aan heeft en waarin Fallout bij uitstek in uitblinkt.

Het lijkt wel alsof een grotendeels nog op te bouwen fantasy wereld in een koninkrijk bezaaid met boerenpummels en roversgrotten en de grotendeels verwoeste wereld na de nucleaire ondergang twee kanten zijn van dezelfde harde schijf die elkaar naadloos aanvullen. Allebei zijn ze tot de nok toe gevuld met ongekende verwachtingen, dromen en mogelijkheden, klaar om ontdekt en schaamteloos toegeëigend te worden. Allebei hebben ze hun onbetwistbare plaats in het universum van ontsnappingsfantasieën waarmee Uberkamper, en met hem waarschijnlijk zowat elke andere gewone mens op deze aardkloot, overeind proberen te blijven in het echte leven.

Fallout 4 brengt weer een heel nieuw stukje van het verwoeste Amerika tot gemuteerd en mismaakt leven. Dat levert grafisch iets meer kleur op dan in het vooralsnog onovertroffen Fallout 3 (dat later ironisch genoeg nog moeiteloos overtroffen werd door New Vegas). Toch valt te argumenteren dat de verschillen voornamelijk kosmetisch zijn, aangezien alles er verder even troosteloos uitziet en op dezelfde manier sterft in een regen van kogels en raketten. De verhaallijnen in Fallout 4 (een ingewikkeld freudiaans complot en wat geruzie tussen facties) lopen wel wat achter op de volledig van de pot gerukte avonturen uit de vorige delen, maar dat is een kwestie van persoonlijke smaak natuurlijk. Bovendien kan Uberkamper, terugkijkend op de voorgaande delen, niet anders dan vaststellen dat hij mogelijk hier en daar een belangrijke verhaallijn en zo goed als zeker talloze verhalende details heeft gemist. Zelfs wie alles gespeeld heeft mag zich geen expert noemen in deze bizarre wereld. Koppel dit aan wat een speler doorheen de jaren vergeet en het Fallout-universum is een schier eindeloos vat vol verhalen waaruit in dit vierde deel gewoon een goede greep wordt genomen. Dat blijkt overigens vooral uit de hoogwaardige DLC’s  Automatron, Far Harbor en vooral Nuka World die het spel keer op keer terug in gang zetten wanneer het even dreigde stil te vallen. Het is dan ook niet meer dan terecht dat Prime volgend jaar met een televisieserie in dit inmiddels enorm gedetailleerde universum komt.

Nieuw in Fallout 4 is dat er van het iconische Power Armor veel meer varianten te vinden zijn. Helaas hebben die dingen nu constant uitvoerige reparaties nodig en daarvoor moet er doorlopend zinloze brol verzameld worden. Een totale miskleun is bovendien dat ze slechts werken bij de gratie van moeilijk te vinden Fusion Cores. Bethesda heeft natuurlijk het recht om de toegang tot hun plezantste wapentuig grotendeels te blokkeren, maar de lol is er op die manier wel helemaal af. Enkel naar het einde van het spel toe heeft Uberkamper nog wat in Power Armor rondgelopen, maar tegen dan hoefde het eigenlijk al lang niet meer voor hem.   

Even nieuw en even achterlijk in Fallout 4 is het zelf uitbouwen van nederzettingen op vooraf gegeven plaatsen in de wereld. Dat is ongeveer het omgekeerde van waarmee een eenzame zwerver in de woestenij zich zou moeten bezighouden, alsmede ongelooflijk saai. Na twee bedden en een brievenbus had Uberkamper het hiermee volledig gehad en het valt te argumenteren dat de niet onaanzienlijke momenten waarop dit spelprincipe dwangmatig door de strot van de eenzame zwerver werd geramd, eigenlijk de ware beproeving van dit spel vormden. De nederzettingen die Uberkamper verondersteld werd te onderhouden zijn dan ook stuk voor stuk hun eigen weg gegaan na maanden van totale verwaarlozing en wie achterbleef moest verstoken van voedsel, een schamel bed delen met drie schurftige medebewoners onder niet aflatende aanvallen van mutanten of Raiders. De constante zorgnoden van het creperend wildernisvolk gaven Uberkamper de indruk dat hij nog steeds in een sociale welvaartstaat leefde en niet in de dystopische anarchie die hem bij aankoop van het spel werd beloofd. Het blijft vreemd dat net dit ontiegelijk zwak spelonderdeel extra DLC’s en later zelfs een zelfstandige online variant heeft gekregen in de vorm van Fallout 76. Dat laatste is dan ook een spel dat Uberkamper nooit zal spelen, tenzij hij zich geheel onverwacht zou bekeren tot het masochisme of een nucleaire Apocalyps het tot het enige spel op aarde maakt.

Moest Uberkamper wat filosofisch zijn ingesteld, zou hem bij dit alles de vraag bekruipen of Bethesda niet langzaam de connectie met de gemiddelde gamer aan het verliezen is. Maar Uberkamper is geen filosoof en Fallout 4 was te weinig baanbrekend om dit soort diepe gedachten voor langere tijd te rechtvaardigen. Wat wel overblijft is een welkome telg in de Fallout familie en een absolute aanrader in een paar lange sessies volledig door te spelen in afwachting natuurlijk van het echte einde van de wereld.

Fallout 4 (2015)

Pro

- Het Fallout universum is een geschenk dat blijft geven
- Wederom drie heel sterke story DLC’s
- Meer kleur dan Fallout 3

Negatief

- Het bouwen van nederzettingen is dwaas
- Geen eenzame zwerver meer, maar een ingewikkeld complot dat uiteindelijk nergens op uitdraait.
- Liever geen Power Armor dan deze lijdensweg met constante reparaties en Fusion Cores
- Minder humor dan Fallout 3

Wie is Uberkamper?

Uberkamper. Zijn van nature trage en beschouwende speelstijl lijkt zozeer op "campen"  dat besloten werd deze doorgaans pejoratieve nomenclatuur als eretitel te adopteren. De variant met "K" i.p.v. "C" bleek evenwel ongelukkigerwijze naar het Duitste woord voor vechten te verwijzen, eerder dan naar het Engelse woord voor Kamperen. "Uber", eveneens aan het Duits ontleend, betekent dan weer: alles en iedereen overtreffend. Dat is natuurlijk, laat ons eerlijk zijn, de enige manier om een spel te spelen. Uberkamper kan dus evenzeer verwijzen naar het overtreffende vermogen om stil in een hoek te liggen en te wachten tot het spel gedaan is, als naar degene die het speelveld overheerst en domineert. De beiden zijn correct.