OPINIE | The Last of Us tv-serie raakt voor gamers de juiste snaar

Net als heel wat andere gamers heb ik gisteren gekeken naar de eerste aflevering van de The Last of Us tv-serie van HBO. In aanloop naar de lancering ervan werden al heel wat lovende reviews de wereld ingestuurd en na het zien van die eerste aflevering kan ik wel zeggen dat dit inderdaad een van de beste, zo niet dé beste game-adaptatie ooit is. Maar ik ben hier niet om een zoveelste lovende review neer te pennen. In plaats daarvan wil ik enkele inzichten verkennen die mogelijk verklaren waarom de serie nu precies zo goed is.

Het is alom bekend dat games vertalen naar het tv- of cinemascherm vaak geen succes is. Niet voor kijkers in het algemeen, en al zeker niet voor gamers in het bijzonder. We ergeren ons vaak dood aan de manier waarop men iets waar wij als gamers een collectief sentiment rond opgebouwd hebben altijd wel op een of andere manier weet te verbrodden. Er wordt een loopje genomen met de fundamentele kernprincipes van een game, de acteerprestaties zijn niet om over naar huis te schrijven, het is een snelle cash grab die teert op de naam van een game, er zijn te veel compromissen gesloten tussen alle verschillende partijen en ga zo maar door.

Uitzonderingen even buiten beschouwing gelaten zijn gameverfilmingen vaak gewoon niet echt goede films en voor gamers is dat dan extra pijnlijk. Als gamers weten we immers waar het medium toe in staat is en dan is het jammer dat de buitenwereld flauwe afkooksels voorgeschoteld krijgt. Doorheen de jaren zijn we ons waarschijnlijk ook beginnen afvragen of games niet gewoon beter games blijven, en dus beter niet de overstap naar cinema maken.

Ook het omgekeerde geldt natuurlijk. Games gebaseerd op films of tv-series zijn vaak geen goede games. Dat komt omdat ze vaak door een erg kleine, onervaren studio met weinig budget op bestelling worden gemaakt, simpelweg om een game met de naam van de film te kunnen verkopen. Uitzonderingen opnieuw buiten beschouwing gelaten weten we als gamers vaak al hoe laat het is wanneer er weer eens een game gebaseerd op de nieuwste Hollywood film verschijnt.

Natuurlijk is dit de laatste tijd wel stevig gebeterd, is het niet met games gebaseerd op films dan wel met games gebaseerd op bijvoorbeeld comics. Maar dat is niet zomaar gebeurd. In plaats van in te zetten op snelle cash crabs moest ingezet worden op kwaliteit. Grotere, meer ervaren studio's werden ingeschakeld en die kregen bovendien meer vrijheid om met een franchise te doen wat ze wilden. Zo werd de kwaliteit stevig opgekrikt, simpelweg omdat de vrijheid werd gegeven om te doen wat nodig was om een movie of comic IP in de vorm van een game te gieten.

En zo'n evolutie zien we ook meer en meer bij gameverfilmingen, waarbij het de gamebedrijven zelf zijn die waken over de kwaliteit. Niet dat het dan een gegarandeerd succes is, maar er is toch alvast meer kennis van zake aanwezig. The Last of Us mag wat dat betreft gerust een voorbeeld zijn, met Neil Druckmann die bij zowel de game als de tv-serie de touwtjes mee in handen had. Dat doet veel, heel veel.

Natuurlijk is het een zegen dat The Last of Us sowieso al een erg narratief gedreven game is. Het zou makkelijker moeten zijn om uit zo'n game een goede serie te puren dan uit een game waar helemaal niets van verhaal in zit, al is het natuurlijk maar hoe je het bekijkt. Net als bij games heb je ook bij films en series verschillende genres, dus daar valt wel wat mee te spelen, en net zoals game developers de vrijheid moeten krijgen om een film of comic in een game om te zetten, zo moeten ook filmmakers de vrijheid krijgen om een game naar film over te zetten. Makkelijker gezegd dan gedaan, dat wel, maar The Last of Us slaagt er dus bijzonder goed in.

Waar ik vooral benieuwd naar was, was mijn eigen reactie op het zien van de The Last of Us tv-serie, en daarin schuilt voor mij ook de reden waarom de serie alvast zo goed van start is gegaan. Ergens verwachtte ik namelijk dat mijn emotionele reactie wat te wensen over zou laten, simpelweg omdat ik de game al had gespeeld en het in alle eerlijkheid een van de beste games ooit vind. Zelfs als de serie lovende commentaren kreeg (wat ook gebeurde) zou ik me waarschijnlijk wel ergens aan ergeren of zou het verhaal om wat voor reden dan ook niet echt binnen komen, zoals dat in het verleden al zo vaak het geval was.

"De The Last of Us tv-serie is niet geweldig ondánks het feit dat ik de game al speelde, maar net omdát ik de game al speelde."

Een verhaal zelf actief beleven in de vorm van een game waarbij je zelf aan de knoppen zit, waarbij je zelf beslist welke richting je uitgaat, moet toch een grotere impact hebben dan een statische film of serie? Dat is voor mij bijvoorbeeld de reden waarom veel horrorfilms mij al lange tijd redelijk koud laten, omdat de ervaring van een horrorgame eens zo intens is. Dus hoe zou de beweging van meer naar minder actieve betrokkenheid dan goed kunnen uitpakken?

Hier komt het dan: voor mij is de The Last of Us tv-serie niet geweldig ondánks het feit dat ik de game al speelde, maar net omdát ik de game al speelde. Ik kén de game. In het verleden is dat vaak de reden geweest om teleurgesteld te zijn in gameverfilmingen, maar deze keer was het anders. De emoties van toen kwamen nu even sterk terug, en het feit dat je diezelfde emoties van de game nu opnieuw herkent in de serie is uniek. Mijn ervaring met de serie is daarom ongetwijfeld anders dan die van iemand die de game niet heeft gespeeld of er niets van weet, maar het feit dat mijn emotionele betrokkenheid bij de eerste aflevering minstens zo groot was als bij het spelen van het eerste uur van de game is veelzeggend.

Niet alleen is het veelzeggend omdat het aantoont hoe goed de tv-serie de personages, het verhaal, de sfeer, de setting, het tempo, de muziek, de nuances en de harde realiteit van de game naar het tv-scherm vertaalt, het is ook veelzeggend omdat fans van de game dankzij de tv-serie een nieuwe manier hebben gevonden om anderen in hun omgeving met The Last of Us te laten kennismaken, anderen die misschien niet meteen iets met games hebben.

"De tv-serie weet helemaal de juiste snaar te raken en zit zo op een golflengte waarvan gamers misschien nooit durfden dromen dat het mogelijk was."

Ik ben bijvoorbeeld een grote fan van de Resident Evil games, maar zou geen enkele Resident Evil film echt aanraden om kennis te maken met de reeks, en dat geldt voor veel gameverfilmingen. Vaak ben je ze als gamer liever kwijt dan rijk. Bij The Last of Us is dit allerminst het geval. De tv-serie weet helemaal de juiste snaar te raken en zit zo op een golflengte waarvan gamers misschien nooit durfden dromen dat het mogelijk was.

The Last of Us is een game die zich omwille van de narratieve focus en diepgang sowieso al erg goed leent voor een tv-serie, maar je moet het vervolgens ook nog voor elkaar krijgen en daar is het in het verleden al zo vaak misgegaan. Op basis van de eerste aflevering lijkt men daar bij The Last of Us echter grenzen te verleggen. De acteurs staan er, de regie staat er, de productie staat er en gamers hebben iets om mee uit te pakken. "Kijk, dít is waarom ik van games houd." De serie is daarom een overwinning voor gamers, die in het verleden te vaak geconfronteerd werden met belabberde adaptaties, en die nu eindelijk eens iets hebben waarvan ze volmondig kunnen zeggen dat dit het is. Teleurstelling en schaamte maken plaats voor fierheid.

Hoe anderen het ervaren weet ik niet, maar voor mij is deze The Last of Us tv-serie dus redelijk grensverleggend. Ik begon er weliswaar hoopvol maar ook met de nodige argwaan naar te kijken. Het was immers "maar" een serie gebaseerd op een van de beste games ooit, waarvan ik dacht dat de game per definitie veel intenser zou aanvoelen en dat die emotie bij de tv-serie wat achter zou blijven. Je wil niet te hard van stapel lopen en je bereidt je alvast voor op een teleurstelling. In plaats daarvan echter werd ik alsnog weggeblazen door wat ik zag en ervaarde. De The Last of Us tv-serie is dus waanzinnig goed, niet alleen voor kijkers in het algemeen, maar zeker ook voor ons, gamers, in het bijzonder. Dus neen, games moeten niet per se games blijven. The Last of Us levert daarvoor het beste bewijs.