Kan je PS5 ernstig beschadigd geraken als je die verticaal zet? Een (nuchtere) stand van zaken

De afgelopen dagen is er veel ophef ontstaan rond het nieuws dat PS5 consoles ernstig beschadigd kunnen geraken wanneer ze verticaal staan, terwijl Sony de PS5 vaak rechtopstaand promoot. Het nieuws blijkt alvast een kern van waarheid te bevatten en verdient dus zeker de nodige aandacht, zij het ook wat meer genuanceerde aandacht dan de sensationele doemdenkberichten die hier en daar de wereld werden ingestuurd. Daarom bij deze dus een nuchtere stand van zaken.

Wat is er precies aan de hand?

Enkele maanden al blijken verschillende technici die gespecialiseerd zijn in het herstellen van consoles de aandacht te vestigen op wat zij zien als een mogelijke fout in het design van de PlayStation 5. Het vloeibare metaal dat in de console als koelingsvloeistof dient zou namelijk niet op zijn plaats blijven zitten, wat mogelijk ernstige gevolgen kan hebben.

Hoe ernstig zijn de gevolgen?

Het "wegvloeien" of "wegdruppen" van het vloeibare metaal kan verschillende gevolgen hebben, de ene keer al wat ernstiger dan de andere keer. In het beste geval is er helemaal geen effect, omdat de koelingsvloeistof slechts beperkt en niet ver genoeg is weggelekt om echt schade te veroorzaken.

Een andere optie is dat er wel aanzienlijk wat vloeistof is verschoven, maar dat het vloeibare metaal min of meer in de directe omgeving van de oorspronkelijke positie blijft hangen. Het gevolg hiervan is dat de PS5 console minder efficiënt gekoeld kan worden, wat er dan weer voor zorgt dat de fans harder moeten blazen, waardoor de console luider wordt. Het gebrek aan koeling kan ook de prestaties van de PS5 negatief beïnvloeden tijdens het spelen. Doordat de koelingsvloeistof zit waar die niet hoort te zitten, kunnen bepaalde contactpunten ook hinder ondervinden, waardoor de console bijvoorbeeld niet meer kan opstarten.

In bovenstaand geval is de materiële schade uiteindelijk vrij beperkt en kan alles opgelost worden met een professionele poetsbeurt, die bovendien ook niet heel erg duur hoeft te zijn.

In het slechtste geval echter drupt het vloeibare metaal richting componenten van de PS5 waar je zoiets echt niet wil hebben. De vloeistof geleidt namelijk elektriciteit en zodoende kan er kortsluiting ontstaan, wat dan weer wel ernstige en permanente schade kan aanrichten. Bij zulke schade wordt repareren al een stuk moeilijker en kostelijker.

Wat is de oorzaak?

De echte oorzaak van het probleem is voorlopig eigenlijk onduidelijk, maar er zijn wel meerdere elementen die een rol spelen en er zijn vermoedens. Dat de stand waarin de PS5 wordt geplaatst een rol speelt, is bijvoorbeeld zo'n vermoeden.

Om te weten wat het probleem is, moet je eerst weten hoe het vloeibare metaal doorgaans op zijn plaats gehouden wordt. Dat gebeurt simpelweg door twee platen binnenin de console tegen elkaar te drukken met daartussen de koelingsvloeistof. In principe zitten die platen zo stevig op elkaar dat de vloeistof er niet van tussen kan, tenzij er bijvoorbeeld te veel van aangebracht is geweest maar in een professionele fabriek zijn zulke zaken nauwkerig afgesteld dus die kans is klein.

Het is ook niet zo dat fabrikanten zich niet bewust zijn van het risico dat de koelingsvloeistof toch zou verschuiven. Daarom is in de directe omgeving van dit onderdeel ook een speciaal soort sticker foam aangebracht. Die vormt een soort minimale dam om eventueel weggelekte vloeistof tegen te houden en beschermt tegelijk componenten die onder de foam zitten.

Wat technici nu echter al een tijdje waarnemen, is niet alleen dat het vloeibare metaal soms is weggelekt, maar ook dat het zich een weg baant onder de foam en soms nog verder doordringt in de console, met alle gevolgen vandien.

Wat de sticker foam betreft, kan gezegd worden dat dit weliswaar een béétje bescherming biedt voor als het toch zou misgaan met de koelingsvloeistof, maar onvoldoende. Technici wijzen er namelijk op dat er betere manieren zijn om componenten in de directe omgeving te beschermen, met name door er bijvoorbeeld een afstotend laagje over te leggen dat verhardt en de componenten veel beter of meer afschermt dan de sticker foam, waar de koelingsvloeistof nog onder kan kruipen. Er zijn echter ook technici die melden dat de barrière die Sony heeft voorzien in principe voldoende zou moeten zijn.

Het andere, en grotere probleem is natuurlijk het feit dat de koelingsvloeistof om te beginnen al kan weglekken. Waarom dit gebeurt, is niet bekend, maar een vermoeden is dat het simpelweg te maken kan hebben met zwaartekracht. Wanneer de PS5 console verticaal staat, zou de zwaartekracht de koelingsvloeistof dus van nature uit naar beneden trekken, waardoor die uiteindelijk van zijn originele plaats verschuift en kan beginnen weglekken.

Hoeveel PS5's hebben hier last van?

Het is onduidelijk hoe verspreid dit probleem is, ook omdat het een nog relatief nieuw probleem is dat ontdekt werd. Het is ook iets waar technici standaard niet echt naar kijken, omdat verwacht wordt dat de koelingsvloeistof gewoon op zijn plaats blijft zitten. Doorgaans werd er enkel naar gekeken wanneer de PS5 bijvoorbeeld op de grond zou zijn gevallen, omdat zoiets inderdaad de interne componenten wat door elkaar kan schudden of schade kan aanrichten waardoor de vloeistof weg kan lekken, maar technici melden nu dat ze dit probleem ook hebben zien opduiken bij consoles die goed onderhouden waren en die nooit een klap of val hadden meegemaakt.

Vermoedelijk zal dit vanaf nu standaard gecontroleerd worden bij defecte PS5 consoles, waardoor we de komende tijd meer inzicht zullen krijgen in hoe ernstig en verspreid dit probleem precies is. Sowieso lijken zowel de gewone PS5 met disc drive als de Digital Edition er last van te hebben, wat niet onlogisch is. Sommigen speculeren wel dat de PS5 mét disc er meer last van zou hebben omdat de vibratie van de disc drive een extra impact zou hebben op de koelingsvloeistof.

Overigens zijn er met PS5 consoles in het algemeen redelijk weinig ernstige problemen. Een crash nu en dan valt bij de meeste gamers natuurlijk wel eens voor, maar het is niet dat PS5 consoles sinds launch massaal defecten vertonen. Zijn er dan toch problemen, dan is dat vaak met de Wi-Fi adapter of bijvoorbeeld het RAM-geheugen. Hoe dan ook lijkt het aantal PS5 consoles dat last heeft van de lekkende vloeistof dus beperkt te zijn.

Dus: verticaal of horizontaal?

Sowieso lijkt de kans dat de koelingsvloeistof in je PS5 weglekt relatief klein, zeker wanneer je je console goed onderhoudt en niet laat vallen of op andere manieren beschadigt. De verticale plaatsing lijkt, puur omwille van het effect van de zwaartekracht, echter wel een grotere negatieve impact te kunnen hebben dan een horizontale plaatsing.

Experts wijzen er trouwens op dat het vloeibare metaal niet per se naar andere componenten moet weglekken om voor problemen te zorgen. Ook wanneer de vloeistof in zijn afgesloten omgeving naar één kant begint te schuiven, wat dus zou kunnen door de verticale plaatsing van de PS5 en het effect van de zwaartekracht, zouden er al problemen kunnen opduiken omdat de vloeistof dan niet meer evenwichtig verspreid is en de koeling minder efficiënt verloopt.

Dit betekent overigens niet dat een gelijkaardig probleem helemaal niet kan opduiken bij een horizontale plaatsing. Meer nog: een horizontaal geplaatste PS5 die ooit eens gevallen is, zal waarschijnlijk een groter risico op problemen met het vloeibare metaal hebben dan een verticaal geplaatste PS5 die nooit is gevallen. Wil je de risico's echter zo beperkt mogelijk houden, dan is de horizontale plaatsing waarschijnlijk de beste optie.

De reactie van Sony

Sony heeft voorlopig nog niet gereageerd, maar zal dat vermoedelijk wel snel moeten doen omdat het momenteel heel wat negatieve publiciteit over zich heen krijgt. Meer duidelijkheid zou alleszins welkom zijn. Of op basis van een eventueel onderzoek ook wat veranderd zal worden aan het interne design van de PS5 valt dan nog af te wachten.