[Also sprach papfles] reviewscores - de alternatieven

Een reviewscore, het eindpunt van een game. Het summum van het hele traject van de ontwikkeltafel. Zenuwachtig aan de nagels bijtend wachten ontwikkelaars tot het embargomoment afgelopen is en ze de scores zien binnendwarrelen, scores die een game kunnen kraken of ophemelen.

Is het echter nog van deze tijd om zodanig te focussen op de scores, aangezien er verschillende elementen inspelen op de hedendaagse belevenis die een reviewscore misschien overbodig maken. Misschien waren ze wel nooit een goed idee en vormen ze een handicap voor wat eigenlijk de essentie moet zijn: een visie op het product, een handleiding als het ware voor de koper, zodat die zelf een oordeel kan vellen op basis van andermans spelervaring.

Wat betekent dit dan voor een review zoals we die nu kennen? Gooi je scores overboord en ga je verder? Zijn er redenen om wél scores te geven en als scores er toch worden uitgeflikkerd, hoe breng je het dan wel aan bij lezers en kijkers? Drie stappen die we in deze korte reeks even aankaarten en die ons als 4Gamers-crew even in de ban houden, met mogelijke gevolgen voor reviews op 4Gamers.

Kiezen tussen een reviewscore of een tekst zonder score komt uiteindelijk neer op bloemblaadjes uittrekken om uiteindelijk hopelijk het juiste antwoord te vinden. Voor de ene zal het meteen goed zitten, de andere zal ‘per ongeluk’ twee bloemblaadjes uittrekken om op zijn geliefkoosde antwoord uit te komen. ‘Elk voordeel heb immers zijn nadeel’ en het maakt het als 4Gamers zijnde niet eenvoudiger.

Text only

Een drastische zet zou de anti-score mensen bekoren, met name een tekst zonder score. Laat het publiek maar gissen en gokken naar wat de tekst net inhoudt qua score. Iedereen kan zijn eigen interpretatie eraan geven en niemand hoeft de fakkel boven te halen omdat de score niet overeenstemt met zijn eigen visie (al wordt de fakkel dan ongetwijfeld bovengehaald omwille van 3 ongepaste woorden ergens in de tekst). De ruimte voor interpretatie zorgt voor een bepaalde vrijheid, maar teksten kunnen ook in de val lopen door zich zodanig op de vlakte te houden waardoor de lezer eigenlijk geen goede inzage krijgt tot het product. Een politiek pamflet als het ware: veel geblaat, weinig tot geen wol (tenzij voor zichzelf).

Een andere variant van de “geen score”-oplossing is om gewoon de statistische toer op te gaan. De tekst kan nog altijd lyrisch of apathisch zijn ten opzichte van de inhoud van de game, maar qua cijfers klamp je je dan vast aan een groepje cijfers dat niet openstaat voor enige commotie of discussie: aantal gespeelde uren, resolutie, frames per seconde, aantal modi, cupmaat van Lara Croft in deze versie van Tomb Raider, ... Er kan dan wel gebikkeld worden over het feit of de resolutie misschien hoger had moeten liggen, maar de cijfers op zich spreken wel voor zich.

Deze informatie, veelal ook te vinden op het hoesje van de game, lijkt echter vooral bijkomstig te zijn en niemand aan te moedigen om een game een kans te geven – zeker niet als ze in slaap zijn gevallen voor ze het einde van de lijst met cijfertjes bereikt hebben. Een filmbespreking die vermeldt dat de regisseur 5 camera’s heeft gebruikt, zal niet meteen meer animo opleveren voor de film (of de bespreking). Zulke teksten lijken dan ook een brug te ver te gaan.

Stempels, stickers en speekmedailles

Een andere optie is om geen score te geven, maar om het oordeel te verleggen naar een ander type ‘beslissing’. Een koopadvies is zo’n mogelijkheid: zij die uiteindelijk een review lezen om een eventuele aankoop te bevestigen, willen dankzij de tekst weten of hun centen goed besteed zouden zijn. Of ze tijd (en zin) hebben om de tekst te lezen, doet niet ter zake. De essentie is of de game geld waard is. Een koopadvies zou op dat vlak de score kunnen vervangen, al valt er ook wel de nodige nuance aan te brengen. “Kopen” of “Niet kopen” is wel een heel harde keuze, dus misschien is deze optie levensvatbaarder met een “Wel / Niet kopen als: “ opsomming, die toch net dat tikkeltje duiding verschaft?

Waar Koop / Niet kopen misschien nog altijd een te harde beoordeling is met een gebrek aan nuance, zijn er andere opties die zachter overkomen: stickertjes, stempeltjes, sterretjes, of Jay-kopjes, een soort van mengvorm tussen scores en een waziger oordeel. Eurogamer heeft zo besloten om over te schakelen naar een aantal categorieën die als vignet op de ruit van een game geplakt kunnen worden. “Recommended”, “Essential” en “Avoid” zijn zowat de enige categorieën, gericht op games die bepaalde kwaliteiten hebben (of ontberen). De overgrote meerderheid zou echter geen oordeel meer krijgen, dus de stempeltjes zijn enkel voor de toppers of floppers.

De lijn daarbij lijkt echter weer ofwel heel willekeurig te worden gekozen ofwel op termijn het risico te lopen weer heel essentieel te worden als waardemeter. Games zonder stempel zullen eigenlijk nu ook al sneller links worden gelegd, want als het geen stempel als Essential of Recommended verdient, is het misschien ook geen aankoop waard? Het lijkt op zich wel een waardig systeem, maar kan even goed hervallen in dezelfde problematiek als scores.

Spelenderwijs!

Of je nu voor of tegen reviewscores bent, misschien draait de discussie daar nog niet eens om. Misschien kan er een mooi huwelijk ontstaan tussen een score en een focus op de tekst. Hand in hand, als vrolijke vrienden, samen door het leven.

Er valt nu eenmaal niks te doen aan het feit dat sommigen scores willen, terwijl anderen er geen boodschap aan hebben. Een tekst heeft zijn waarde, maar een score heeft dat intrinsiek uiteraard ook. Als schrijvers en site wil je aandacht voor je tekst, maar misschien kan dat op een andere manier naar voor gebracht worden.

Net als bij een examen waar je de vraag goed moet lezen vooraleer je gaat antwoorden, zou er een vraag over de tekst gesteld kunnen worden en enkel bij een goed antwoord krijg je toegang tot de score. Je zou zelfs een waas over de score kunnen designen, die pas verdwijnt na een vast aantal seconden, zodat mensen eigenlijk even goed aan de tekst kunnen beginnen, aangezien de score toch nog enige tijd onzichtbaar blijft.

Uiteraard hebben deze ideeën allemaal stevige gebreken: het internetminnend publiek wil alles nu, onmiddellijk. Een score verzwijgen voor een handvol seconden duurt te lang. Mensen zijn al lang vertrokken of gaan in de comments kijken of iemand de score niet gewoon heeft vermeld. De eervolle bedoeling om de tekst meer naar voor te duwen, vervaagt dan en wordt vervangen met klaagzangen over de strategie, eventueel aangevuld met verwijten en verwensingen.

Meer is beter?

In de comments van de vorige columns werd ook reeds geopperd om een game door meerdere mensen te laten reviewen en eventueel user scores te gebruiken als leidraad. Een gemiddelde creëren van een game door mensen met verschillende interesses, invalshoeken en meningen samen te brengen, is inderdaad een ideaal plan, maar is praktisch gezien een huzarenstukje. Het probleem is tweeledig te noemen: enerzijds heb je voor elke titel dan 4 mensen nodig én je hebt ook 4 exemplaren nodig van elke game. Dat eerste zou in se nog kunnen lukken (toch voor een reeks high-profile games), maar is ook een bijzonder uitputtend proces (hallo, Benelux-site hier, geen Amerikaanse multinational..... yet).

Zelfs als er wel vier gamers klaar zitten aan hun toestel, dan nog moet de uitgever bereid zijn om die exemplaren op te hoesten (of mogen ophoesten). Lokale uitgeverskantoren zitten namelijk vaak beperkt qua aantal exemplaren of krijgen pas op latere datum extra exemplaren. Die combinatie zorgt voor een quasi onhoudbaar systeem.

User scores daarentegen zouden eenvoudig toe te voegen zijn, maar als we enkel nog maar naar Metacritic kijken, dan valt het al meteen op dat een groot deel geen scores geeft op basis van de game, maar op basis van een heleboel andere zaken. Reacties als “0, want er zat een low-res texture links naast de afbeelding in de eerste kamer uit de game” en “10. Allemaal kopen, want als de maker veel geld heeft, gaat hij zich te pletter zuipen en moeten we nooit meer een rotspel van hem verwachten” zijn niet meteen onderbouwde reacties en scores die een meerwaarde bieden, tenzij om de gemiddelde graad van gifspuierij te kunnen inschatten in het internetjaar des herens 2015 of later. Op zich zijn deze zaken wel te kaderen binnen een groter geheel en met een nodig korreltje zout te nemen, maar echt bevorderlijk voor de goede overdracht van informatie zijn deze zaken toch niet meteen.