[Also sprach papfles] reviewscores - waarom niet?

Een reviewscore, het eindpunt van een game. Het summum van het hele traject van de ontwikkeltafel. Zenuwachtig aan de nagels bijtend wachten ontwikkelaars tot het embargomoment afgelopen is en ze de scores zien binnendwarrelen, scores die een game kunnen kraken of ophemelen.

Is het echter nog van deze tijd om zodanig te focussen op de scores, aangezien er verschillende elementen inspelen op de hedendaagse belevenis die een reviewscore misschien overbodig maken. Misschien waren ze wel nooit een goed idee en vormen ze een handicap voor wat eigenlijk de essentie moet zijn: een visie op het product, een handleiding als het ware voor de koper, zodat die zelf een oordeel kan vellen op basis van andermans spelervaring.

Wat betekent dit dan voor een review zoals we die nu kennen? Gooi je scores overboord en ga je verder? Zijn er redenen om wél scores te geven en als scores er toch worden uitgeflikkerd, hoe breng je het dan wel aan bij lezers en kijkers? Drie stappen die we in deze korte reeks even aankaarten en die ons als 4Gamers-crew even in de ban houden, met mogelijke gevolgen voor reviews op 4Gamers.

In de comments van onze eerste column kregen we reeds wat reacties te lezen om toch reviewscores af te schaffen. Er gaan zelfs stemmen op om reviews gewoon Boston Tea Party-gewijs overboord te kieperen, omdat er nu eenmaal betere manieren zijn om inzage te krijgen in de kwaliteit van een game. Los van zulke drastische operaties zijn er nog andere redenen om op zijn minst de score te verwijderen.

Diezelfde gamer die graag op 1-2-3 een samenvatting wil van de kwaliteit in één simpel getalletje, de gamer die waarschijnlijk wél baat heeft bij een score, is ook net de reden om het niet te doen. “Goed” dekt de lading soms gewoonweg niet en om te verhinderen dat men zich daaraan vastklampt, dient de tekst verheven te worden tot het hoogtepunt van het artikel. Elk woord kan immers bijdragen tot een overdracht van informatie, een visie, een gevoel dat bij die game hoort. Het huwelijk van al deze woorden samen kan meer losweken dan een flets getalletje aan het einde.

Achter die woorden zit bovendien ook nog een vadsige, egotrippende schrijver en die wil en moet erkenning krijgen voor de geweldige woordspelingen, belachelijke verwijzingen en opgezochte ‘schriftelijk neergepende hersenspinsels der eloquentie en taalkundig inspirerende creaties der alfabetgebruikende en betekenisoverdragende termen’ (woorden dus). Aanbid ons, zeg ik u. Aanbidden!

Een score botst ook gewoonweg tegen de grenzen van het medium op zich. Andere media - gaande van boeken en muziek tot het oudere broertje van games, film – gaan niet gebukt onder deze vraagstelling, want hun aanbod is net datgene wat het is: een boek, een cd, een film. Er is geen input van gebruikers die de ervaring op zich kan vergallen (daarbij negeren we de luidruchtige lachers in de zaal en de boze, muzikaal dove onderbuur), geen veranderende omstandigheden.

Een game leeft, verandert en evolueert. Patches, tweaks, mods, zelfs DLC en uitbreidingen zorgen ervoor dat een game al quasi na release een andere ervaring kan inhouden. Zelfs een avontuur dat plots free-to-play wordt, krijgt al een andere invalshoek dan diezelfde game aan 60 euro. Dat verandert ook het waardeoordeel en dat dwingt een criticus om ook anders om te springen met dat getalletje aan het einde van de tekst, want het heeft geen zin om zulke extra’s mee te zeulen als de evolutie je aangeeft om het gewoon op het perron achter te laten en anders om te springen met beoordelingen.

Als je het bovenstaande allemaal van tafel wimpelt, dan nog zijn er andere motivaties om het schoolse gevoel van “je hebt 9 op 10 gehaald” eruit te flikkeren. Reviews zijn omwille van de score soms namelijk bijzonder moeilijk te plaatsen. De ene game heeft twee percent meer gehaald dan de andere, dus die is beter. Is dat wel zo? Is een game daarom beter? Is een 87 zodanig veel slechter dan een 89? Ligt het gevoelsverschil tussen een 89 en een 91 ook maar op twee percent is er daar meer aan de hand omwille van een ander cijfer vooraan?

Ook voor de schrijvers is dat een onbegonnen taak. Er valt zogenaamd niet te twisten over smaken en kleuren (de prachtige Latijnse spreuk besparen we jullie), maar iemand die de sequel behandelt en vervolgens rekening moet houden met andermans tekst voor de vorige game, die zit al meteen in een keurslijf waarbij de score een ontzettend zware last legt op de tekst en die waarschijnlijk alle aandacht naar zich toe trekt, waardoor je in vele gevallen even goed verbale smurrie kan uitkramen en een review op die manier aan kracht verliest.

Op een bepaald moment worden de getallen zodanig nietszeggend dat er bijgevolg weinig nut is om ze te handhaven. Iedereen legt de grens voor (niet-)kwalitatieve games elders, maar als we de grens even op 80 % leggen, dan wordt de gamesindustrie an sich herleid tot één enkel getal. Zit het spel eronder, dan mag het blijven liggen. Ligt het erboven, dan komt het in huis. Er zijn uitzonderingen voor die grens, met name genres waarvoor gamer X al eens wat harder op zijn muis of controller wil rammen / wrijven of games waarvoor de portefeuille wel wordt opengetrokken omwille van de alomtegenwoordige koopjes, maar willen we onze hobby herleiden tot een grensgetal?

De industrie is mee verantwoordelijk voor deze ziekelijke drang naar hoge scores en het is niet geheel ten onrechte dat velen zich afvragen waarom er scores op 100 worden gegeven als er slechts weinig games onder 50 geraken. Is de kwaliteit van gaming dan zodanig hoog dat slechts weinige games onder “middelmatig” gaan (wat 50 betekent) of ligt het verwachtingspatroon zodanig scheef dat er gewoonweg te weinig bewegingsruimte is onder pakweg 70 %?

Er zijn misschien honderden games die niet in de buurt komen van een of andere vage grens, maar die wel over andere kwaliteiten beschikken en waarvoor de kracht van woorden wel degelijk een mooie aanduiding kan zijn waarom de game je aandacht verdient, ondanks mogelijke foutjes of gebreken elders. Heel even stilstaan in deze overhaaste maatschappij, de tijd nemen om een spel naar waarde te schatten en vervolgens een geïnformeerde aankoop te kunnen doen. Dat is wat onze hobby verdient. Woorden geven daarbij extra duiding, zorgen voor voldoende context. Scores doen dat niet.