Een geschiedenis: PlayStation Portable
Het is het jaar 2003. Sony, Nintendo en Microsoft vechten het uit op de consolemarkt om roem en faam te behalen en de kopers achter hen te krijgen. Nieuweling Microsoft en oude rot Nintendo doen het niet slecht, maar het merk PlayStation staat in de schijnwerpers en krijgt de meeste aandacht. De hoogdagen van Nintendo lijken geteld, maar gelukkig zijn ze op het gebied van handhelds ongerslagen. De Game Boy is sinds zijn debuut in 1989 heer en meester en al waren er andere kandidaten die het tegen de handheld opnamen, de "baksteen" en andere modellen bleven ongeroerd de kroon dragen. Maar er nadert iets, iets dat Nintendo vreesde en waar het zich moet op voorbereiden. Sony heeft in zijn labo's namelijk een nieuw kind verwekt en het het 'PlayStation Portable'.
De walkman van de 21ste eeuw
Dat PlayStation roestvast zat in de consolewereld was in 2003 al gekend, maar gigant Sony wou meer bereiken met gaming. Het bedrijf had aan de wereld getoond dat niet alleen Nintendo succesvol kon zijn met videospelletjes, maar de uitgever wou nieuwe terreinen betreden. De Game Boy had lang de kroon gehouden in de handheldmarkt, maar tijdens de E3 van 2003 vielen de monden van vele gamers open. Sony kondigde aan dat ze met een eigen handheld bezig waren en doopten het toen al met de term ‘Walkman van de 21ste eeuw’. Geen foto’s, prototypes of games werden getoond, maar enkele van de specificaties duidden er toen al op dat het een krachtpatser zou worden.
Een eerste concept van de nieuwe handheld dook in november 2003 op. Het toestel had op dat moment nog geen analoge stick en de knoppen van het apparaatje waren allemaal plat. Het had echter wel al het gekende breedbeeldscherm. Fans van Sony begonnen ietwat te argwanen en de producent luisterde aandachtig naar wat ontwikkelaars en ook gamers van het eerste concept dachten. Wat hieruit voortkwam kennen we natuurlijk allemaal, maar in die tijd moesten we lang hoop koesteren tot en met mei 2004, een maandje voor de E3. De PSP werd ten toon gesteld aan de pers, samen met de Universal Media Disc (UMD). Hierop zouden namelijk de games en films komen die Sony gepland had. De discs kunnen 1,8 GB aan data opslaan en ze waren daarom uiterst geschikt om de almaar groter wordende games te kunnen dragen.
De PSP 1000
Waar Nintendo aan het praten was over innovatieve gameplay-mogelijkheden, liet Sony onze monden openvallen op de E3 2004 met games zoals WipeOut Pure en Metal Gear Acid. De makers beloofden ons een draagbare console te brengen en dat leek hen op het eerste zicht ook te lukken. Naast games werden er ook dingen als muziek, foto's en video's getoond op de handheld en dankzij de UMD zouden films makkelijk onderweg bekeken kunnen worden. Naast al het spektakel dat we op het scherm te zien kregen gaf Sony ons ook de specificaties van het toestel mee, die er als volgt uitzagen.
• CPU: MIPS R4000 at 1-333MHZ (Capped at 266MHZ)
• UMD (Universal Mini Disc)
• 32MB System RAM
• 480 X 272 TFT LCD (Thin Film Transfer Liquid Crystal Display)
• 4.3 Screen
• 802.11B Wifi Connection IRDA (Infrared Data Association)
• Serial Port
• Headphone Jack
• Memory Stick PRO Duo
Een Japanse launch van het toestel kwam er op 17 oktober met een richtprijs van ¥19.800 voor het basismodel en ¥24.600 voor een valuepack, waar naast de PSP onder andere een hoesje, memorystick en oortjes bijzaten. Met 200.000 verkochte units in de eerste week kon Sony het een succes noemen, al begon de maanden daarop het aantal verkochte eenheden wel te dalen. De Amerikaanse release zorgde later terug voor een grote boost en op 24 maart 2005 verkocht de PSP maar liefst 500.000 exemplaren in de eerste twee dagen. Sony was echter wat teleurgesteld en hoopte op een grotere verkoop.
De Europese release was normaal ook voor maart gepland, maar helaas sloeg het noodlot toe. Sony stelde bij ons de PSP uit tot 1 september 2005 vanwege tekorten in de productie en dat stelde vele fans teleur. Toch bleef de hype ook bij ons groeien en toen de dag van de launch daar eindelijk was sloeg de handheld in als een bom. In het Verenigd Koninkrijk alleen al werden er 185.000 PSP's verkocht in slechts drie uur, wat resulteerde in een dubbel zo grote launch als bij de Nintendo DS. Als extraatje konden Europese gamers ook hun PSP registreren om zo een UMD-film van Spider-Man 2 te bemachtigen, als troost voor het lange wachten.
De PlayStation Portable was voor de wereld duidelijk succesvol gelanceerd en met titels als Daxter, Syphon Filter, Tekken: Dark Resurrection en Lumines was het duidelijk dat er aan iedere gamer gedacht werd. Toch was het niet helemaal naar de verwachtingen van wat Sony gehoopt had. De Nintendo DS vloog sneller over de toonbanken dan hun eigen handheld en ook qua releases kende het toestel wat droge periodes. Nadat Nintendo zijn DS Lite aangekondigd had dacht Sony slechts even na om vervolgens met eenzelfde idee op de proppen te komen. Van dan af was de PSP ‘Slim & Lite’ geboren.
De PSP 2000
Tijdens de E3 van 2007 was het zover. Sony sprak vol lof over hun draagbare PlayStation en vertelde dat er tot dan toe reeds meer dan 25 miljoen PSP’s verkocht waren en dat het tijd was voor vernieuwing. De nieuwe PSP-generatie werd aangekondigd onder de naam ‘Slim & Lite’ en zou 19% kleiner zijn en 33% lichter, vergeleken met het eerste model. Daarnaast kreeg de PSP ook een helderder scherm, een snellere UMD-lezer en werd het RAM-geheugen verdubbeld van 32MB naar 64MB. Als kers op de taart kreeg de PSP Slim & Lite ook de TV-out optie ingebouwd, waardoor het mogelijk werd om via een composiet- of componentkabel je PSP aan te sluiten aan de tv en zo op een groter scherm te spelen.
Om de handheld dunner en lichter te maken had Sony enkele aanpassingen in de opbouw gemaakt. Zo was de metalen randbehuizing verdwenen en werd er een compactere UMD-lader ontwikkeld. Ook de batterij werd dunner en was die slechts 1200mAh in plaats van de originele 1800mAh, maar dankzij vernuftig programmeren was men in staat om de speelduur te behouden van vier tot zeven uur zoals bij de originele PSP. Enkele kleinere aanpassingen zagen we ook aan de knopjes die iets hoger kwamen en beter aanvoelden tijdens het gamen. De speakers waren van onder naar boven verschoven en de infraroodpoort van de eerste PSP was verdwenen.
De PSP 2000 kwam in september 2007 over heel de wereld op de markt en sloeg in als een bom. Niet alleen vanwege het nieuwe jasje, maar ook vanwege de game Monster Hunter Freedom en de speciale PSP-bundels die uitkwamen in Japan. Ook het Westen zag geslaagde launches dankzij games zoals Final Fantasy VII: Crisis Core en God of War: Chains of Olympus. De draagbare PlayStation had zo weer een rooskleurige toekomst te verwachten, maar Sony zag toch in dat zijn handheld nog niet perfect was. Tijd dus om nog maar eens aan tafel te zitten en te bespreken wat er nog beter kon.
De PSP 3000
Er was nog ruimte voor verbeteringen en die vonden ze dan ook, al waren ze van kleinere aard. Tijdens de E3 van 2008 kondigde Sony de PSP 3000 aan met als bijnaam 'Brite'. Deze bijgewerkte PSP 2000 bezat een nieuw scherm dat realistischere kleuren gaf en een vijf maal hoger contrast uitzond. Daarnaast halveerde de responstijd van de pixels ook, waardoor onder andere wazige beelden verdwenen. Een microfoontje werd ook ingebouwd, zodat je niet langer een headset moest gebruiken. Ook het uiterlijk werd weer wat aangepakt. Het aureooltje rond het PSP-logo op de UMD-lezer werd dunner en de pijltjes kwamen nu samen in een soort kuiltje, waardoor vooral vechtspellen beter speelden.
De vernieuwingen waren misschien niet van jewelste, in Japan waren ze er opnieuw weg van. In slechts vier dagen verkocht de PSP 3000 zo'n 150.000 exemplaren en de maand daarop kwamen daar nog eens 267.000 bij. Het aantal beschikbare games liep snel op en dat was voor iedere speler natuurlijk mooi meegenomen. Sony wou echter meer aanbieden dan enkel games of films en daarom bracht het via firmware updates de nodige aanpassingen en toevoeginen gedurende de jaren na release.
Evolutie onder de motorkap
De PSP zou een heus multimedia-apparaat worden, maar Sony wou het niet enkel bij games, films, foto's en muziek houden. Al bij firmware 2.0 had de uitgever een leuk extraatje in de vorm van een webbrowser. Deze browser was gebaseerd op de NetFront-browser en kreeg HTML-ondersteuning samen met CSS en HTTP cookies. De browser was echter niet zo populair aangezien het erg traag ging om pagina's te laden en het ontbreken van touchscreen of een toetsenbord maakte het navigeren ietwat lomp. In firmware update 2.70 werd ook flash 6.0 toegevoegd aan de browser, al is dat tegenwoordig vrij ouderwets geworden waardoor sommige pagina's niet alles kunnen tonen.
Startende met update 3.90 kreeg de PSP Skype-ondersteuning. De PSP 3000 en later ook PSPgo konden hun ingebouwde microfoon gebruiken om te bellen naar andere mensen via Skype. Eigenaars van de PSP 2000 moeten een headset aansluiten om dit te kunnen doen. Bellen naar mensen die geen Skype hebben kan ook, maar daarvoor moet je wel via Skype betalen. Zo kun je pakweg naar een vaste lijn of GSM bellen.
Als je een PSP en PS3 hebt, dan kun je via de Remote Play-optie de twee apparaten laten communiceren. Via de ingebouwde PS3 WLAN-verbinding, een thuisnetwerk of het internet kun je makkelijk met je PSP doorheen het menu van de PS3 bladeren en foto's, muziek, PSone-games en bepaalde PS3-titels streamen naar je PSP. DVD's, Blu-Rays, PS2- en de meeste PS3-games kunnen echter niet naar het schermpje van de PSP verstuurd worden. Sony had ook grote plannen om de PSP als tweede scherm te gebruiken in bepaalde PS3-games, maar buiten Formula One Championship Edition is hiervan nooit veel in huis gekomen.
Eind 2009 kwam Sony nog met een leuke extra. Beginnende vanaf firmware update 6.20 kregen gebruikers de Digital Comics Reader op hun PSP. Dit programma gaf PSP-bezitters de optie om via de PlayStation Store comics te downloaden en kopen op hun handheld. Grote namen als Disney en Marvel zijn van de partij en het programma debuteerde met onder andere Transformers: All Hail Megatron en Astroboy: The Movie Adaptation. Wel opvallend was dat strips regiogebonden zijn. Waar je met een Europese PSP op de Amerikaanse of Japanse PlayStation Store games kunt afhalen, kun je dit niet doen met de comics.
Niet alles viel mee
Naast de vele updates en het grote aantal games dat uitgebracht werd ging niet alles goed. Films die voor de PSP uitgegeven werden op UMD geraakten niet verkocht en de muziek had een gelijkaardig lot. Al in 2006 begonnen grote ketens als Walmart en Bestbuy de UMD-films uit hun gamma te halen en de dag van vandaag moet je goed je best doen om nog een plaats te vinden die dergelijke films of shows verkoopt. Toch kreeg de UMD goede support van verscheidene grote bedrijven zoals Sony, Disney en Columbia, maar de kopers wouden slechts één iets voor hun PSP aanschaffen, namelijk games.
Ieder toestel heeft de dag van vandaag last van piraterij en bij de PSP waren ze er ook vroeg bij. Nog voor de Europese release slaagden hackers erin om de broncode van de PSP te kraken en online te zetten, waardoor gebruikers hun PSP konden aanpassen om zo gedownloade games te spelen. Toen de PSP 2000 en de PSP 3000 uitkwamen leken de problemen gedeeltelijk opgelost te zijn voor Sony dankzij het gebruik van nieuwe moederborden, maar ook hier konden de hackers een omzeiling vinden door gebruik te maken van bepaalde games en speciale programma's. Ook via een speciale batterij werd het mogelijk om gekraakte games te spelen, maar Sony stak daar een stokje voor door de ontwikkelaar van de batterij aan te klagen. Tot op de dag van vandaag is het een kat-en-muisspel tussen Sony en hackers.
Tussen de vele extraatjes die Sony voor de PSP gepland had, was er eentje dat helaas niet het levenslicht heeft gezien. Tijdens de TGS van 2009 kondigde Sony PlayStation RooM aan. Deze service is te vergelijken met PlayStation Home op PS3 en stelde PSP-gebruikers in staat om een eigen 'Room' te maken en in te richten. Daarnaast konden ze ook een avatar creëren en vrienden uitnodigen om te chatten of zelfs blogs schrijven en deze delen. De service ging eind 2009 in een gesloten bèta in Japan om enige aanpassingen te ondergaan voor de release, maar Sony besloot in april 2010 het doek over het project te werpen vanwege de feedback die ze van de gebruikers kregen. Een spijtige afloop, al zou het misschien ooit terug kunnen opduiken als extraatje voor de PS Vita?
De PSPgo
Nadat Sony drie versies van de PSP op de markt had gebracht dachten de meesten onder ons dat er geen nieuwe vorm van PSP ging opduiken. Toch bleek dat niet zo te zijn. Verschillende geruchten doken begin 2009 op dat Sony bezig zou zijn aan een volledig nieuw design voor zijn handheld. Eind mei kwam de waarheid aan het licht en bracht een magazine de eerste screenshot van de PSPgo. De maand erop, in juni, toonde Sony de handheld aan de grote massa tijdens E3.
De PSPgo is een uitschuifbare PSP die onder het scherm alle knoppen van het toestel herbergt. Daarnaast is het scherm iets kleiner met 3,8 inch en had het toestel geen UMD-lader meer. De PSPgo zou het eerste toestel van PlayStation worden dat volledig digitaal werkt en waarvan je alle games via PSN moest kopen. De handheld kwam ook met 16GB ingebouwd geheugen en kon uitgebreid worden met memory stick micro flash kaartjes (maximum 16GB). Het toestelletje kreeg een schokkende prijs mee van €250 en kwam op 1 oktober 2009 op de markt. Het bleek het niet zo'n succes te worden.
Critici waren lovend over de PSP, maar niet over de PSPgo. Naast storende elementen als een lagere batterijduur en het missen van bepaalde games in de PS Store klaagden vele reviewers dat het toestel te duur was voor wat je ervoor in de plaats kreeg. Daarnaast waren ook verkopers niet tevreden over het apparaat en weigerden sommige winkels zelfs de PSPgo te verkopen aangezien er geen retail games op konden gespeeld worden. Uiteindelijk probeerde Sony met prijsdalingen en gratis games de klanten te lokken, maar ook dat hielp de handheld niet boven water te blijven. In april van 2011 besloot Sony dan ook de verkoop van de handheld te staken in Japan en Europa om zich voor te bereiden op de PS Vita, al kun je er nu wel nog eentje verkrijgen in de Verenigde Staten.
Al was de PSPgo dan grofweg een flop te noemen, toch bracht het enkele interessante wendingen in de PS Store teweeg. Op enkele uitzonderingen na komen nu alle PSP-titels uit via de digitale winkel van Sony en het bedrijf kwam ook met de 'Minis' op de proppen. Deze kleine games zijn te koop voor één tot vier euro en kunnen gespeeld worden op PS3 en PSP, ideaal voor wanneer je even snel een game wilt spelen zonder teveel geld te moeten uitgeven.
De PSP leeft voort
De PSP heeft duidelijk een overvloed aan redesigns gekregen, maar de games waren soms niet zo talrijk. Vooral de laatste twee jaar is het aantal toppers ietwat geslonken op de handheld en kennen we vaak periodes waar er meerdere maanden geen AAA-materiaal uitkomt. Gelukkig voor de nieuwe eigenaars onder ons is Sony wel met enkele leuke acties op de proppen gekomen, zoals de Platinum- en de Essential-reeks.
Platinum games kennen we vooral van de PlayStation-consoles, waar vele toppers of goed verkopende games na een tijdje een nieuw zilveren doosje krijgen samen met een lagere prijs. Bij de PSP is deze prijs €19,99, maar ook dat vonden sommigen van ons nog te duur. In juni 2010 kwam Sony daarom met een nieuw concept op de proppen dat 'Essentials' heet. Opnieuw werden games verlaagd in prijs en dit keer kregen ze een oranje verpakking en een mooi ogende prijs van €9,99. Tot de dag van vandaag komen er nog steeds titels bij in de Essential-reeks en kopers vinden dat blijkbaar goede deals, want zo krijgen zelfs de oudste toppers nog de nodige aandacht die ze verdienen en kunnen wij ook een paar tientjes uitsparen.
De PSP E1000
In het laatste volledige jaar dat een handheld of console in zijn generatie op de markt is mag je normaal niet te veel grote aankondigingen verwachten, maar toch kregen enkel wij Europeanen iets exclusiefs. Tijdens GamesCom 2011 kondigde Sony een nieuwe PSP aan die enkel beschikbaar is in Europa en die voor een lagere prijs van €99 over de toonbank zou gaan. Dit klonk eerst aantrekkelijk in de oren, maar PSP-bezitters zagen al snel dat het niets voor hun was en dat het van Sony uit een strategische zet was om een graantje van de kerst mee te pikken en Nintendo geen vrij spel te geven met hun 3DS.
De PSP E1000 komt in een mat zwarte behuizing zoals de PS3 Slim, maar komt ook met enkele beperkingen. De E1000 bezit namelijk geen wifi en kan dus niet op het internet en PSN, wat wel ironisch is aangezien de PSPgo net met die gedachte ontworpen was. Daarnaast zit er slechts één speaker in de handheld waardoor je mono- in plaats van stereogeluid hebt en de knopjes onder het scherm kregen een simpeler uiterlijk. Al deze beperkingen lijken nu wel nadelig, maar de handheld werd ook voor kinderen gelanceerd en zij zullen deze dingen niet zo erg vinden. Je zou zelfs kunnen zeggen dat deze PSP later nog een collector's item zal worden aangezien enkel Europa hem makkelijk kan verkrijgen.
Nu de PS Vita in aantocht is lijkt het belachelijk om nog een PSP op de kop te tikken, maar toch hebben mensen met een beperkter budget geen enkele reden om Sony's eerste handheld niet in huis te halen. Het platform is nu volledig uitgewerkt, de handheld is al voor een goedkope prijs te vinden en ook het grootschalig gamma aan goedkope games is een goede reden om de PSP alsnog in huis te halen. Voor de mensen die overstappen naar de PS Vita of die hun PSP nog lang willen koesteren is nu misschien een mooi moment aangekomen om eens terug te denken aan al die leuke tijden die we met onze PlayStation Portable hebben meegemaakt. Het was een debuut voor Sony in de handheldmarkt en ze zijn niet zonder reden doorgestoten naar een tweede generatie.
