REVIEW | Jagged Alliance 3 blaast oude reeks nieuw leven in

Jagged Alliance is een franchise die dit jaar zijn 28ste verjaardag viert. Dat we vandaag Jagged Alliance 3 reviewen, zou erop kunnen wijzen dat er in al die jaren niet veel Jagged Alliance games geweest zijn. Dit is echter al de veertiende game in de reeks. Hoewel de eerste twee games vrij legendarische klassiekers zijn, hebben de laatste zeven iteraties de naam van de reeks weinig goed gedaan. Met Haemimont Games, bekend van de recentste Tropico games, krijgt een gerespecteerde ontwikkelaar een nieuwe kans terug te keren naar de gloriedagen van weleer.

In Jagged Alliance 3 neem je de leiding over een groepje huurlingen die in opdracht van de familie van de ontvoerde president van het fictieve Afrikaanse landje Grand Chien, de strijd aangaan met een hardvochtig rebellenleger. Je kan je eigen team samenstellen uit een dertigtal beschikbare huurlingen, variërend van een onervaren en ijdele millennial dokteres die vooral bezorgd is om haar imago, over een Japanse cowboy, tot gewezen Special Forces leden. Als beginnende huurling-Project Manager, heb je echter maar een beperkt budget, dus het zal je niet verbazen dat je het initieel vooral van de goedkopere en minder ervaren personages moet hebben.

Los van het feit dat je dus met wat juniors zit opgescheept, maakt dit het spel zeker niet minder leuk. Een typische Jagged Alliance feature is namelijk dat elk personage zijn eigen persoonlijkheid en unieke skillset heeft. Ze zullen een voorkeur hebben met wie ze samenwerken, hun mening geven tijdens gesprekken en soms unieke opties geven tijdens het verkennen van de wereld. Door de goede, en bewust erg cliché, voice acting, krijgt iedereen een duidelijke persoonlijkheid. Elk van je teamleden is hierdoor meer dan de som van zijn individuele capaciteiten en het spel slaagt er makkelijk in om je aan je soldaten te laten hechten.

Ook tijdens beslissingen die je neemt zullen ze laten weten wat ze van jouw leiderschap vinden. Ze hebben nu eenmaal zelf bepaalde waarden. In Jagged Alliance ben je namelijk geen goed doel, en zal er ook geld verdiend moeten worden. Hier en daar krijg je wat centen toegestopt van je opdrachtgevers, maar daar kom je niet ver mee. Veroverde diamantmijnen zorgen voor een constante inkomstenbron, maar je kan er dan bijvoorbeeld voor kiezen om de mijnwerkers een eerlijk loon te betalen, of ze net zoals de vorige eigenaar maximaal uit te buiten om je inkomsten op te drijven. Interessant is dat het spel hier geen moreel oordeel over lijkt te vellen. In veel andere games zou het bevrijden van de onderdrukte mijnwerkers je op één of andere manier een beloning opleveren. In Jagged Alliance kost de “goede” beslissing je gewoon geld.

Met je eerste handvol huurlingen, ga je op pad in Grand Chien, dat voor de gemakkelijkheid is opgedeeld in een mooi grid. In bijna elk raster is wel iets te doen. Soms is het een dorpje waar je quests kan vinden of op de markt rond kan snuisteren. Een andere keer is het een mysterie dat je op kan lossen, materialen die je kan verzamelen, of een onverwacht gevecht met tegenstanders. Het verkennen van een locatie is een realtime gebeuren, maar zodra je in een gevecht terecht komt, gaat het spel turn based verder. 

Door de combinatie van realtime en turn based, en het feit dat elke locatie uniek en op maat gemaakt is, is elk gevecht ook opnieuw interessant. In een ander turn based spel zoals XCOM, krijg je vaak automatisch gegenereerde maps voorgeschoteld waarin je telkens groepjes tegenstanders ontmoet. Wie zo’n game genoeg speelt, kan vaak wel redelijk goed voorspellen hoe het gevecht zal verlopen. Hoewel Jagged Alliance dus enkel zijn kleine honderd locaties heeft, voelen gevechten veel dynamischer aan. Afhankelijk van welke richting je het gebied binnenkomt zal je bijvoorbeeld op een andere locatie starten. Maar ook het weer en tijdstip spelen een rol. Hierdoor loont het om soms met een omweg een gebied aan te vallen om op een tactisch meer interessante locatie te beginnen. Vijandelijke soldaten doen ook zo’n beetje hun eigen ding in plaats van altijd in groepjes te blijven. De ene zal patrouilleren, een andere houdt de wacht aan een gebouw, een sniper zit verscholen in het struikgewas... Door je aanwezigheid dus verborgen te houden, kan je al sluipend de map verkennen, hier en daar een eenzame vijand uitschakelen, en jezelf een stevig voordeel geven. Maar al dat verkennen kan zich ook tegen je keren als je onverwacht betrapt wordt, er alarm geslagen wordt, en je plots tegenover een overmacht te staan komt. Een leuke risk-reward afweging dus.

Zodra de actie begint, kom je in een typische turn based combat gameplay terecht. Je huurlingen hebben actiepunten om te bewegen, te vuren of speciale vaardigheden te gebruiken. Waar het spel afwijkt van games als XCOM, is dat bepaalde informatie verborgen blijft. Dit merk je vooral bij het richten op vijanden. Er is geen percentage dat aangeeft hoe waarschijnlijk het is dat je raak zal schieten. Je krijgt te zien hoe ver je doel verwijderd is van de ideale reikwijdte van je wapen, en of er eventueel voordelen (hogere positie) of nadelen (weinig licht) in het spel zijn. Als je twijfelt kan je extra actiepunten inzetten om beter te richten, maar uiteindelijk blijft het een beetje gokken en je gezond verstand gebruiken. Ondanks dat je nog steeds van die typische “hoe kan je dat nu missen!” momenten zal hebben, voelde deze manier om één of andere reden minder frustrerend dan het missen van dat 97%-schot in XCOM. Je hebt het gevoel dat je je kansen veel meer zelf in handen hebt: ga je voor één extra goed gericht schot dat bijna zeker zal raken, of riskeer je minder nauwkeurig te schieten maar zo met een beetje geluk misschien meerdere vijanden in één beurt uit te schakelen. Als je voor dat laatste kiest kan je een slecht resultaat gewoon aan jezelf wijten in plaats van brute pech en een RNG systeem dat blijkbaar iets tegen jou heeft.

Gevecht per gevecht verover je telkens meer gebied in Grand Chien. Het verhaal, de “onverwachte” plotwendingen en cliché personages doen denken aan de typische actiefilms uit de jaren ‘80 en ‘90 en zitten vol verwijzingen naar alles van Lord of the Rings tot Boney M’s Ma Baker. Afhankelijk van je gevoel voor humor zal je ofwel regelmatig met je ogen rollen of met een grijns op je gezicht eindigen. Tussen al het vechten door ben je bezig met je wapens herstellen of verbeteren, een lokale militie te trainen om veroverd gebied te verdedigen tegen tegenaanvallen, of gewoon met je hele bende een frisse pint te pakken om de stress binnen de perken te houden. Het spel krijgt hierdoor een heel sterke “nog even dit doen voor ik stop” vibe, altijd een goed teken voor dit soort games.

Toch merk je hier en daar dat de productiekwaliteit toch nog niet echt die van pakweg XCOM benadert. Zo is de tutorial vrij beperkt en moet je zelf op zoek gaan naar wat bepaalde concepten precies inhouden. Hoewel de omgevingen er zeer goed uitzien, valt het daardoor net meer op dat personages er minder gedetailleerd uitzien. Ook de wat goedkoop aanvoelende animaties en geluiden die nu en dan lijken weg te vallen, werpen toch een klein beetje schaduw over de algemene kwaliteit. Maar dit zijn kleine technische issues, die na enkele patches zeker opgelost kunnen worden.

Ook enkele gameplay elementen zijn, hoewel misschien wel trouw aan het origineel, wat storend. Zo ben je qua inventaris beperkt tot wat je huurlingen kunnen dragen (op de blijkbaar ongelimiteerde voorraad munitie na). In een typisch groepje huurlingen zal je dus niet veel meer dan één of twee ongebruikte wapens kunnen meedragen. Een kleine investering in pakweg een mobil home vooraleer je met je manschappen ten oorlog trekt, lijkt ons toch wel aangewezen. Dat je ook qua munitie beperkt bent tot wat je vindt is soms vervelend, zeker in combinatie met de beperkte inventaris. Als je favoriete wapen zonder kogels valt, zal je soms genoodzaakt zijn om harde keuzes te maken. Het voelt vreemd aan dat in een spel waarin je via een website gewoon huurlingen kan bestellen en je op een bepaald moment een klein leger bent, het blijkbaar niet mogelijk is om een kistje met specifieke munitie te kopen.

Gelukkig hebben de makers uitgebreide mod support aangekondigd. Na de release zouden ook de tools beschikbaar gemaakt worden die de ontwikkelaars gebruikten om content voor het spel te maken. Hierdoor kan een mod gaan van iets eenvoudig als een grotere inventaris en ergens een wapenwinkel, tot een complete conversie met nieuwe personages, locaties en quests. Een andere ontwikkelaar zou in een spel als dit een perfect DLC vehikel zien en je voor een handvol euro’s Rambo, John Matrix of heel de Expendables kliek verkopen. Nu is de kans groot dat ze gratis te vinden zullen zijn in de Steam Workshop.