Civilization VI

Civilization VI

Het is alweer 25 jaar geleden dat we voor het eerst konden genieten van de strategieserie Civilization. Door de jaren heen is er eigenlijk weinig veranderd aan wat de serie zo goed maakt: je bouwt, je onderzoekt en je vecht. Ook in Civilization VI staan deze aspecten weer centraal.

Hoewel Civilization in zijn kern altijd hetzelfde is gebleven, worden er ieder jaar weer mondjesmaat veranderingen doorgevoerd. Ditmaal lijken de heren en dames van Firaxis een stapje verder gezet te hebben dan in voorgaande edities. Een juiste keuze, want de gemaakte veranderingen zorgen voor de meest complete Civilization-game ooit.

Het eerste dat opvalt, is de cartooneske look die de game heeft gekregen. Het kleurrijke en verfrissende uiterlijk wordt versterkt door de karikaturen van historische wereldleiders waar je mee te maken krijgt. Ook de muziek is uitmuntend en lijkt onuitputtelijk. Elke beschaving heeft een andere muziekstijl en naarmate je jouw volk door de tijdperken heen leidt verandert de muziek subtiel en krijgt het meer lagen. Het is alsof elk nummer onderdeel is van het grotere geheel. Daarnaast wordt de game ook nog eens uitstekend aan elkaar gepraat door Sean Bean. Op de presentatie van Civilization VI valt weinig aan te merken.

Niet alleen grafisch is Civilization dit jaar veranderd, ook nieuw zijn de stadsdistricten. Niet langer worden alle gebouwen binnen de stadsmuren gepropt. Je zult nu buiten je stad tegels moeten opofferen om stadsdistricten te plaatsen. Wil je bijvoorbeeld een bibliotheek bouwen, die bijdraagt aan de wetenschappelijke ontwikkelingen van jouw civilisatie, dan zul je een campus moeten plaatsen buiten je stadsmuren.

Hierbij moet je rekening houden met een aantal verschillende aspecten. Allereerst offer je een tegel op en kun je deze dus niet meer laten bewerken door jouw bevolking. Het word je zelden in dank afgenomen wanneer je acuut voedseltekort creëert doordat jij zo nodig jouw district op een graanveld moest plaatsen. Daarnaast moet je ook nog rekening houden met de bonussen die bepaalde tegels opleveren voor verschillende districten. Zo krijgt een industriële zone bijvoorbeeld een bonus voor elke mijn en steengroeve die er naast het district ligt.

Als laatste zul je ook nog rekening moeten houden met de strategische plaatsing. Wanneer je jouw district tegen de grens van je rijk aanplaatst kun je er donder op zeggen dat wanneer je in een oorlog belandt, dit district als een van de eerste tegels geplunderd wordt. Aan de andere kant kun je het ook in je voordeel gebruiken door bijvoorbeeld een militair district aan de grens te plaatsen. Naast de districten nemen nu ook de wonders hun eigen plekje op de map in. Het zorgt voor een enorme nadruk op het slim bouwen en plaatsen van je steden en creëert een diepere laag die we al een tijdje misten in de Civilization-serie.

Ook de tech tree heeft een opfrisbeurt gehad en is in tweeën gedeeld: Technologies en Civics. De ene onderzoekt technologieën zoals boogschieten, bakken en vissen, terwijl de ander zich voornamelijk richt op politieke opvattingen en algemene ideeën. Concreet houdt dit in dat je met de Civics-kant policies ontwikkelt. Deze moet je zien als een soort perks die je bonussen geven op bepaalde vlakken. Zo zijn er policies die ervoor zorgen dat het onderhoud van je leger minder kost of dat handelsroutes meer opleveren.

Afhankelijk van je gekozen bestuursvorm (democratie, monarchie, autocratie, fascisme, etc.) krijg je een aantal slots waar in je deze policies kunt invoegen in verschillende categorieën. Zo heeft een fascistische bestuursvorm meer ruimte voor militaire policies, terwijl er in democratie bijvoorbeeld meer ruimte is voor economische maatregelen.

Elk onderzoek in zowel Technologies en Civics is te versnellen door gebruik te maken van de Eureka- en inspiratiemomenten. Dit zijn specifieke opdrachten – denk aan het hebben van een mijn op een ijzerbron – die wanneer ze worden uitgevoerd ervoor zorgen dat het onderzoeken van die techniek nog maar de helft van de tijd in beslag neemt. Het kan een significante impact hebben op het verloop van het spel als je ervoor zorgt dat je veel van deze momenten kunt meepakken.

Naast al deze grote veranderingen zijn er door Firaxis ook nog een paar wat kleinere, maar niet minder ingrijpende veranderingen gemaakt. Zo zijn builders niet langer onbeperkt houdbaar, maar zullen ze naar een beperkt aantal acties van de aardbodem verdwijnen. Hierdoor is het belangrijk dat je jouw bouwers de juiste verbeteringen laat aanbrengen. Ga je voor die mijn op die koperbron of ga je toch voor de boerderij die de groei van jouw stad een enorme boost kan geven. Het is zeker aan het begin van de game iets waar je rekening mee moet houden en een welkome strategische aanvulling. Ook zijn bouwers niet langer verantwoordelijk voor het maken van wegen, maar wordt dit voortaan gedaan door langere tijd handelsroutes tussen verschillende steden te laten lopen, worden city states op een andere manier benaderd en is er een nieuw systeem voor great persons. 

Het is echter niet zo dat alle veranderingen een schot in de roos zijn. De uit de uitbreidingen van Civilization V overgekomen religie- en spionagesystemen voelen nog steeds niet helemaal goed uitgewerkt. Het spioneren is vaak nauwelijks interessant en omdat je via het uitbreiden van je religie het spel kunt winnen is het vaak een wedloop naar wie als eerste zo veel mogelijk steden weet te converteren.

Ook is er veel te weinig aandacht voor uitleg van de spelsystemen. De tutorial die in de game zit, neemt maar een aantal van de aspecten uit de game mee en informatie zit soms onnodig diep verborgen om het strakke uiterlijk te waarborgen. Waar je in vorige games nog constant van advies werd voorzien door adviseurs op gebied van economie, wetenschap of oorlog, zullen nieuwelingen nu vrijwel geen leidraad meer hebben door de game. Zo wordt het voor spelers wel erg lastig om zaken als religie, toerisme en spionage onder de knie te krijgen.

Er is echter ook een oud euvel dat weer terugkeert uit de Civilization-games: de AI. Hoewel de AI wel iets verbeterd lijkt ten opzichte van de vorige games, is het nog steeds niet fantastisch. Tegenstanders verklaren regelmatig onvoorbereid de oorlog, vallen vervolgens niet aan en komen een aantal beurten later opeens met een vredesverklaring op de proppen.

Ook krijgen alle tegenstanders in Civilization VI een agenda met beleidspunten mee. Elke leider heeft bepaalde zaken waar hij meer of minder van houdt. Zo waardeert Koningin Elizabeth van het Britse Rijk het wanneer andere spelers steden vestigen op andere continenten – iets waar ze zich zelf ook op richt. Eén van deze agenda’s is altijd hetzelfde per volk en een andere zal willekeurig gegenereerd worden per potje. Hierdoor worden de tegenstanders na een tijdje wel een beetje voorspelbaar. Zo is China’s Qin Shi Huang elk potje weer kwaad omdat onze beschaving meer wonders heeft.

Dit leidt nog wel eens tot grote willekeurigheid in het verklaren van oorlog. Het bovenstaande feit zou er niet voor mogen zorgen dat China de oorlog verklaart terwijl het verschil dusdanig groot is in zijn nadeel (tanks vs paarden). Ondanks deze kleine minpunten blijft Civilization VI zorgen voor slapeloze nachten en het welbekende ‘nog-één-beurt-syndroom.’