The Evil Within

Bij The Evil Within zit het vanbinnen. Diep vanbinnen.

Elke zelfverklaarde fan van het survival horror-genre kent vast wel Shinji Mikami, althans dat zou toch moeten. De Japanse videogame designer is één van de meest getalenteerde ontwikkelaars in de wereld. Hij staat vooral bekend als de oprichter van de Resident Evil-franchise, maar heeft daarnaast ook meegewerkt aan franchises als Ace Attorney, Viewtiful Joe en Devil May Cry. Cultklassiekers als God Hand en Vanquish staan ook op zijn naam. Je kan dus wel zeggen dat hij een vrij grote invloed op de gamesindustrie heeft gehad. Hoewel we zeer tevreden waren met zijn laatste paar games, zaten we toch steeds stiekem te wachten op een nieuwe survival horror-ervaring. Met The Evil Within krijgen we dat eindelijk, want de game mag je qua stijl en functionaliteit gerust een spirituele opvolger van Resident Evil 4 noemen. Dat is best belangrijk, zeker gezien deze game volgens Mikami zelve de laatste game is waar hij de rol van director op zich neemt.

The Evil Within verspilt weinig tijd aan de presentatie van het verhaal. Een politiewagen rijdt door de stad, onderweg naar het psychiatrisch ziekenhuis van het fictionele Krimson City. In de wagen zit detective Sebastian Castellanos, het hoofdpersonage waarmee je de volgende twintig uur heel wat zal meemaken. Eerst nog even dat korte bezoekje aan het plaatselijke zottenkot, want daar zijn blijkbaar meerdere moorden gebeurd. Een korte introductiesessie later arriveren we daar dan ook en zien we al meteen een heel resem lege politiewagens. De toon is meteen gezet en we zijn dan ook op onze hoede. We openen langzaamaan de grote deur van de instelling, wat een horde aan bebloede kadavers binnenin het gebouw onthult. Het is net geen tien jaar geleden dat Mikami ons Resident Evil 4 bracht, maar hij is het bijlange nog niet verleerd.

Tijdens de vele interviews die de revue zijn gepasseerd, heeft Mikami altijd de nadruk gelegd op het feit dat The Evil Within voor hem een erg hands-on ervaring is. Dat merk je dan ook meteen. Je hebt de B-film dialogen, je hebt de typerende Mikami gunplay en je hebt de akelige sfeer en spanning - gebracht op een manier die gewoonweg eigen aan de man is. Dat betekent niet dat deze game zonder fouten is, want zo verliest het verhaal nogal snel kracht omdat men zelf blijkbaar niet altijd weet waar de focus nu juist moet worden gelegd. Daarnaast is het hoofdpersonage, Sebastian, niet echt interessant te noemen. Meer nog, door zijn vaak vreemde uitspraken in de meest benarde situaties voelt hij eerder aan als een parodie op de gemiddelde, serieuze detective.

Gelukkig zorgen de akelige sfeer en de manier waarop de wereld zich presenteert aan de speler ervoor dat het narratieve gedeelte van de game geen volledige mislukking wordt. De vijftien chapters - om en bij de twintig uur lang - brengen elk om de beurt excentrieke en wonderbaarlijke locaties met zich mee. Alles heeft hier zijn eigen verhaal, van de monsters tot de vreemde teksten geschreven in bloed op de muren. Iedere keer je een deur opent, is het gevoel van spanning altijd aanwezig. Je weet namelijk nooit wat er zich verschuilt in de volgende kamer, iets waar Mikami maar al te graag op in speelt door schreeuwende geluiden af te spelen in een kamer die uiteindelijk leeg blijkt te zijn. Melancholische muziek en monsters die voor je ogen verdwijnen zorgen voor de rest.

Mikami zet dit thema ook verder in de compositie van zijn leveldesign. Lineariteit wordt omgezet naar claustrofobie. In elk van de vijftien chapters voel je op eender welk moment steeds diezelfde grimmige sfeer, afgewerkt met een onheilspellend gevoel dat je nooit echt veilig bent. Er wordt gespeeld met licht en donker, waardoor je soms niet meer weet of je nu een monster zag of je eigen schaduw. Het past allemaal perfect in het psychologische thema dat de man tracht te brengen in The Evil Within. Er wordt dan ook gretig gebruik gemaakt van allerlei verschillende manieren om een sterk psychologisch-horror gevoel te brengen. Denk maar aan gangen die plotseling zeer lang worden, deuren die verdwijnen en de zwaartekracht die plots helemaal doordraait.

Het feit dat Sebastian zich zeer veel inbeeldt, betekent echter niet dat het echte gevaar minder aanwezig is. Integendeel, elk chapter is rijkelijk gevuld met een boel diverse monsters die steeds waanzinniger worden naarmate je verder geraakt in de game. Mikami haalt hier qua design duidelijk inspiratie uit enkele Japanse films, maar vaak overstijgt hij zelfs de gemiddelde horrorfilm. Het beste bewijs daarvan is wellicht The Keeper, beter bekend als Boxhead. De reus met een kluis op zijn hoofd zal ons wellicht nog jaren nablijven, al is het maar omdat hij steeds een zak draagt met de hersenen van zijn slachtoffers. Het merendeel van de vijanden is tevens onvoorspelbaar en best slim, ze zorgen dan ook vaak voor de nodige dosis uitdaging. Qua survival-gevoel mogen we dus zeker niet klagen.

Ondanks al het gevaar in deze game is er wel één locatie die volledig veilig is, het gebied waar onze detective naartoe gaat om zijn progressie op te slaan. Ironisch genoeg speelt deze locatie zich af in een afgesloten afdeling van het psychiatrisch ziekenhuis uit de introscène van het spel. Afgezien van het feit dat je weet dat dit een veilig oord is, hangt er dus wel nog steeds een vreemd gevoel in de lucht. De mysterieuze verpleegster die je begeleidt, helpt niet echt om dat beeld weg te krijgen. Door middel van de groene gel die je doorheen de game vindt, kan je trouwens upgrades in deze afdeling kopen voor je wapens en de daarbijhorende uitrusting, maar ook dat gebeurt weer op een speciale manier. Je wordt vastgebonden op een stoel met een ijzeren helm die als het ware een lobotomie uitvoert iedere keer je een upgrade koopt. Opnieuw erg toepasselijk.

Je zal die upgrades in ieder geval goed kunnen gebruiken. Sebastian mag dan wel een pistool, een shotgun, een sniper-geweer, granaten en zelfs een heuse kruisboog (met allerlei vreemde projectielen) hebben... in de werkelijkheid is hij bijlange niet zo sterk als zijn wapens doen uitschijnen. Om te beginnen heb je, zoals verwacht, een schaarste aan kogels. We raden je dan ook aan om niet Call of Duty-gewijs elke vijand vol te pompen met lood. Je zal zuinig moeten omspringen met elke kogel die je krijgt. Op zijn beurt beloont Mikami je dan met gunplay die gewoonweg erg goed aanvoelt, elke headshot geeft je een voldoening van jewelste. Toch is op het hoofd mikken misschien niet altijd de beste oplossing. Schiet je de vijand in het been, dan vallen ze op de grond en kan je ze in lichterlaaie zetten door een lucifer te gebruiken - een nieuw gameplay-element. Dat is ook nodig, want bepaalde vijanden kunnen terug tot leven komen als je ze niet verbrandt.

Ben je geen grote fan van de directe aanpak, dan is stealth ook nog een optie. Meer nog, het wordt soms aangeraden, zeker als je weinig munitie hebt. Door simpelweg naar een vijand te sluipen, kan je ze met een enkele stealth-aanval meteen uitschakelen. Je kan er ook beter vallen mee ontwijken, die je dan best uitschakelt gezien een val best veel schade kan aanrichten. Je kan natuurlijk ook een horde vijanden lokken naar zo'n val omdat een explosie zo goed als iedereen uitschakelt. Ontmantel je echter een val, dan krijg je onderdelen die je kan gebruiken om projectielen te maken voor je kruisboog wat natuurlijk ook mooi meegenomen is. Hou er wel rekening mee dat stealth niet altijd mogelijk is, je kan er dus niet constant op terugvallen. 

Audiovisueel is The Evil Within een moeilijke kandidaat. We kunnen nu eenmaal niet ontkennen dat er wel wat problemen zijn. Zo heb je her en der wat bugs, kan de framerate bij momenten erg laag vallen en kunnen de laadtijden soms wat lang duren. Als je daar voorbij kan kijken, krijg je grafisch wel een game die gewoonweg de perfecte sfeer weet neer te zetten. Zoals we eerder al zeiden wordt er ook slim gebruik gemaakt van lichteffecten in de game en krijgen we geluidseffecten voorgeschoteld die de nodige spanning leveren. De melancholische muziek maakt het geheel af.