Grand Theft Auto V

Explosief triootje in Grand Theft Auto V

[gespeeld op PlayStation 3]

Als het op eerste indrukken aankomt heeft Rockstar al betere tijden gekend. Hoewel we gewend zijn om aan de start van een nieuwe Grand Theft Auto een exotische stad binnen te sjezen onder begeleiding van het gebrul van een snelle auto is dat er voor de vijfde telg in de hoofdfranchise niet bij. Als binnenkomertje krijg je deze keer immers een ondergesneeuwd en doodsaai dorpje ergens in het Amerikaanse binnenland voor je voeten. De openingsscène waarin je even met de analoge stick omhoog duwt om op te kijken, de kleffe shoot-out en de glibberige achtervolging op ijzige wegen geven allemaal een “been there, done that”-gevoel,  want stuk voor stuk zagen we dit soort clichés al aan het begin van talloze videogames opduiken. Gelukkig gaven we GTA V iets meer tijd dan het eerste kwartiertje om tot onze conclusie te komen...

 

Grand Theft Auto is zonder meer een fenomeen in de gameswereld. Geen enkele andere game weet immers het nationale nieuws te halen en vervolgens (ja, zelfs in België) eigenhandig het onderwerp te worden van een maatschappelijk debat rond een verbod op videogames. GTA V is ook de eerste game die binnen de week een verkoopsresultaat van meer dan 1 miljard dollar heeft weten neer te zetten, waarvan meer dan de helft werd gerealiseerd voor de game goed en wel in de rekken lag. Als dat geen bewijs is van de kwaliteit van de game, dan geeft het op zijn minst de media-impact aan van maandenlange hyping van een nieuw product zonder de sleur (dagelijkse screenshot-updates, iemand?) of de controverse te schuwen. Of je het nu leuk vindt of niet, Grand Theft Auto heeft ondertussen een plaatsje in de gamegeschiedenis veroverd en is voor velen die totaal geen affiniteit hebben met het wereldje het eerste voorbeeld waar ze aan denken als je ze naar de titel van een videospel vraagt. De afkeurende blik en de daaropvolgende discussie over de immoraliteit van de jeugd van tegenwoordig moet je er dan maar bijnemen.

Hoewel Rockstar er zelf haar game dus niet mee begint, openen wij onze review wel met Los Santos. De stad en haar omliggende gebieden tonen een enorm niveau van detail en wijdsheid, ongeëvenaard in om het even welke andere game. Los Santos, het virtuele spiegelbeeld van Los Angeles, is in alle facetten een levende en ademende stad. Op elk hoekje van elke straat valt er wel iets te beleven zonder dat je het daar verwacht of zonder dat je het al eerder gezien hebt. Het staat je vrij om op elk van deze prikkels in te gaan en de actie zelf op te zoeken, maar evengoed kun je gewoon zoals in het dagelijkse leven je oogkleppen opzetten en alleen maar met je eigen leventje en je eigen zorgen bezig zijn.

Voor een keer is de sky eens niet de limit, want Rockstar loog niet toen het beweerde dat je alles wat je kunt zien ook effectief kunt bezoeken. Het immense gebied dat als een speeltuin tot je beschikking staat, is dus niet beperkt tot de vele straten en buitenomgevingen, maar omvat evenzeer de winkels, de daken, de rivieren, zeeën en de lucht. Wil je over de zeebodem gaan wandelen om van daaruit op de loer te liggen om een voorbijvarende boot te kapen? Dan kan. Wil je een vliegtuig besturen om je helemaal aan de top van een berg uit het raam te storten om van daaruit een kabelbaan naar beneden te nemen en een burger te eten? Dat kan. GTA probeert al langer het “alles kan, niets moet”-ideaal van de American Dream te persifleren en deze keer lukt dat niet alleen via de verhaalmodus, maar ook via de spelwereld. Geen enkel plekje in de wijde omtrek van Los Santos voelt hetzelfde aan en GTA V is het alleen al voor het verkennen van de omgeving en zijn soms vreemde bewoners de moeite waard.

Dat er ook van sommige hoofdpersonages nogal een stevige hoek af is, hoeft wellicht niet te verbazen voor een Rockstar-creatie. Voor de eerste keer in een GTA-game kun je met meerdere speelbare protagonisten aan de slag en dat valt enorm goed mee. Wie ervoor vreesde dat het moeilijker zou zijn om een meeslepend verhaal neer te zetten door steeds te springen van het ene naar het andere personage kan gerustgesteld worden. De drie mannen die je kunt controleren hebben elk een eigen geschiedenis en een eigen karakter dat doorheen de game uitgediept wordt waardoor ze elk op hun manier een plaatsje in ons gamershart veroverden.

Er is Franklin, die het schichtige bendeleven zonder veel perspectief beu is en aan de bak wil bij de grote jongens in de hoop om een flinke slag te slaan om voor eens en voor altijd binnen te zijn. Aan de andere kant heb je Michael, een ex-gevangene die gepensioneerd is na het sluiten van een deal met de overheid en die van zijn oude dag wil genieten. Tenslotte is er Trevor, een gewetenloze sociopaat die zonder scrupules doet wat moet om te overleven en als uitvlucht dient om je de meest gewelddadige missies te laten uitvoeren. GTA V verdient uiteraard zijn 18+ label met de nodige aandacht voor politiek, seks, drugs en rock ’n roll. Af en toe balanceert de game op het randje van het aanvaardbare, waardoor je de publieke opinie over het zinloze geweld in games dan ook weer niet helemaal kunt tegenspreken. We herinneren ons in het bijzonder een folterscène waar je zelf bepaalde handelingen moet uitvoeren, die op zich eigenlijk niks bijdraagt tot het verhaal en die gewoon in een minder expliciete cutscène had gekund. Toch moeten we toegeven dat Trevor ons eigen guilty pleasure is, het personage waar we het liefst mee spelen, gewoon omdat hij zo lekker gestoord is.

Niet alleen de hoofdpersonages zijn voorzien van een uitgebreid achtergrondverhaal, maar ook de andere creaturen die je ontmoet zijn stuk voor stuk geacteerd alsof ze echte mensen zouden kunnen zijn in een echte wereld. Het gaat dan wel om een serieus verknipte wereld, want Grand Theft Auto houdt de Amerikaanse maatschappij nog steeds een spiegel voor en laat zoals gezegd allerlei hekele politieke en sociale thema’s aan bod komen. De satire is nooit ver weg en ook grote namen moeten er deze keer aan geloven, met het geniepige LifeInvader dat de draak steekt met FaceBook en de iFruit die een niet mis te verstane knipoog moet geven naar Apple en zijn fanboys.

Gameplaygewijs zou je GTA V in twintig stukken kunnen delen en nog steeds 20 behoorlijke games overhouden. Rockstar heeft alle remmen losgegooid en alles wat ze konden bedenken met succes geïntegreerd zodat het geheel een prachtige virtuele wereld vormt waarin je constant naar allerlei kanten tegelijk getrokken wordt. Eens alledrie de hoofdpersonages samenkomen word je helemaal meegezogen in het verhaal. De verhaalmissies zorgen voor een niet aflatende aanvoer van verse content en doelen, inclusief het minutieus plannen en uitvoeren van overvallen.

Toch zul je ook regelmatig van het uitgetekende pad afwijken dankzij de overvloed aan zijmissies die je continu teasen. We hadden het al over de random gebeurtenissen die zich gewoon op straat afspelen, waarbij je soms ooggetuige bent van een misdaad en kunt kiezen om zelf het recht te doen zegevieren of om het slachtoffer nog dieper in de figuurlijke put te duwen. Daarnaast zijn de ‘Strangers and Freaks’-missies een bijzondere reeks van opdrachten waarin je geconfronteerd wordt met enkele van de meest kleurrijke figuren van Los Santos om hen een handje te helpen. Foutgeparkeerde wagens verslepen, lokale beroemdheden stalken met een lokale paparazzo: het is maar een kleine greep uit de activiteiten die op je liggen te wachten. Ook de rond de ‘Hobbies and Pastimes’ is in de lange aanloop naar de release van GTA V heel wat te doen geweest. Niet alle bezigheden zullen je evenlang kunnen boeien, maar wie kan er nu ‘neen’ zeggen tegen een spannende race of een duizelingwekkende parachutesprong op tijd en stond?

De meeste missies en zijmissies helpen ook om gestaag je geldbeugel te vullen, wat op zich dan weer meer deuren doet opengaan. Je kunt je centen natuurlijk allemaal spenderen aan alcohol en aan strippers, maar gamers met een meer duurzame investering op het oog kunnen zich ook toeleggen op het opkopen van vastgoed en handelszaken. Voor wie liever de speculatieve toer opgaat met zijn in-game dollars ligt er een aandelenbeurs wijd voor je open. Zoals in de echte wereld reageert deze virtuele BEL 20 op de actualiteit, wat dan weer mogelijkheden schept om je investeringen zelf een handje toe te steken.

Ook Ammu-Nation kan naar goede gewoonte niet in het straatbeeld van Los Santos ontbreken. De winkelketen voorziet zoals gebruikelijk in al je noden als het over vuurwapens en aanverwanten gaat. De gevechts- en schietengine is gekopieerd en gefinetuned vanuit andere Rockstargames zoals Red Dead Redemption en Max Payne 3, wat op het vlak van wapengameplay van GTA V wellicht de meest complete game in de reeks maakt. Dekking zoeken achter muurtjes en auto’s is nu bijvoorbeeld een fluitje van een cent. De auto-aim-features maken de vuurgevechten nog steeds vrij laagdrempelig, al betekent dat niet dat je het kunt permitteren om in slaap te vallen tijdens een schermutseling. Je gezondheidsmetertje loopt vrij snel leeg en is niet enorm visibel in de interface, waardoor je af en toe toch niet zult kunnen vermijden dat je wordt afgevoerd naar het dichtstbijzijnde hospitaal. Dat zou ook kunnen komen doordat je niet wist waar je precies aan het schieten was, want de crosshair is alweer een belachelijk klein puntje op je HD-scherm. Een menu-optie om hier een beter zichtbaar kruisje of plusje van te maken zou wat ons betreft geen overbodige luxe zijn geweest.

Op grafisch vlak bereikt Rockstar met GTA V ook een hoogtepunt in haar succesfranchise. De game lijkt de hardware bij momenten tot het uiterste te pushen, wat zo nu en dan blijkt uit een stottering in de framerate of uit de voor de huidige generatie consoles haast onvermijdelijke texture pop-up . Toch doet dat weinig af aan de schoonheid en het detail in de prachtige open wereld die Los Santos geworden is. Dat geldt zowel voor het design van de straten en gebouwen als voor de technische verwezelijkingen. Bij het rondlopen, -rijden of -vliegen in de enorm uitgestrekte wereld kom je niet één laadscherm tegen, terwijl de tekenafstand fenomenaal te noemen is in vergelijking met andere sandboxgames die op deze generatie consoles zijn verschenen. GTA V zet duidelijk een nieuwe standaard voor het genre op consoles, één die we niet meer geëvenaard zien worden tot de komst van de PlayStation 4 en de Xbox One.

Ook op auditief vlak spat de kwaliteit van deze game af, met briljante en geloofwaardige vertolkingen van de stemacteurs van zowel de drie protagonisten als van de tientallen (of waren het nu honderden?) nevenpersonages. Hetzelfde geldt voor de honderden geluidseffecten en gesprekken die je hoort wanneer je op straat rondloopt. Allemaal dragen ze bij tot de levendigheid en de authenticiteit van Los Santos en omstreken. Zoals we gewend zijn van Rockstar is ook de middengolf goed gevuld, waardoor er voor elke stemming wel een radiostation te vinden is. Er zat nog nooit zoveel muziek in een GTA-game en met een volledig Soulwax-kanaal kleurt de game zelfs een tikkeltje Belgisch.