Onderzoek van Belgische Kansspelcommissie naar lootboxen afgerond

De Belgische Kansspelcommissie heeft zijn onderzoek naar gokelementen in games afgerond. Dat onderzoek kwam er vorig jaar na de controverse omtrent de lootboxen in Star Wars Battlefront II en games in het algemeen. De conclusies lijken de meest drastische veroordeling van lootboxen tot nu toe te zijn, wat vermoedelijk voor een groot deel te danken is aan de definitie die wordt gehanteerd voor een kansspel.

Wettelijke definitie

De wettelijke definitie van een kansspel die in België wordt gehanteerd is: "Elk spel of weddenschap, waarbij een ingebrachte inzet van om het even welke aard, hetzij het verlies van deze inzet door minstens één van de spelers of wedders, hetzij een winst van om het even welke aard voor minstens één van de spelers, wedders of inrichters van het spel of de weddenschap tot gevolg heeft en waarbij het toeval een zelfs bijkomstig element is in het spelverloop, de aanduiding van de winnaar of de bepaling van de winstgrootte."

Deze definitie is redelijk ruim inzetbaar, wat een voordeel is om games aan te pakken. In andere landen, zoals Nederland, kan men bijvoorbeeld enkel iets doen wanneer items van een lootbox ook een reële economische waarde hebben, hetgeen kan wanneer die items effectief kunnen worden doorverkocht voor echt geld.

Interpretatie

Drie kernelementen zijn dus van belang, namelijk inzet, wint/verlies en toeval. Toen het onderzoek vorig jaar werd opgestart, werd gesuggereerd dat deze elementen in heel wat games met loootboxen aanwezig zijn en dat die games dus op zijn minst wettelijk gezien gokelementen bevatten, waardoor ze strenger dan nu gereguleerd zouden moeten worden. Tegelijk echter zijn sommige elementen voor interpretatie en discussie vatbaar, zoals het element van winst en verlies. Er werd gesuggereerd dat spelers winnen wanneer ze waardevolle loot uit een lootbox krijgen, en dat ze verliezen als ze minder waardevolle loot krijgen, maar natuurlijk zou men hier ook kunnen aanvoeren dat spelers altijd winnen, omdat ze altijd wel iets krijgen. Tijdens ons interview met de Kansspelcommissie vorig jaar werd gezegd dat de discussie hierover nog volop gevoerd werd, maar na het onderzoek lijkt de conclusie duidelijk: er kan wettelijk gezien wel degelijk van kansspelen en gokelemnten in games gesproken worden als het om lootboxen gaat.

Overwatch, FIFA 18, Counter-Strike: Global Offensive en Star Wars Battlefront II

Concreet heeft de Belgische Kansspelcommissie vier games onderzocht, namelijk Overwatch, FIFA 18, Counter-Strike: Global Offensive en Star Wars Battlefront II. Drie van deze vier games voldoen volgens de commissie aan de wettelijke definitie van een kansspel. Enkel Star Wars Battlefront II komt er onder uit, maar dat is alleen maar omdat de makers de lootboxen na protest van spelers hebben verwijderd. Zaten die wel nog in de game, dan was de kans groot dat ook Star Wars Battlefront II als kansspel bestempeld werd.

Sancties en overleg

Het gevolg van dit onderzoek van de Belgische Kansspelcommissie is dat er nu actie ondernomen kan worden, al wil de bevoegde Belgische Minister van Justitie wel eerst samenzitten met de sector. Hoe dan ook is wel duidelijk dat men een betere, strengere regulering wil, vooral om jonge spelers te beschermen tegen de gokelementen en -invloeden. Ontwikkelaars en uitgevers worden dan ook opgeroepen om hun plicht te doen en spelers beter te beschermen, wat nu volgens de commissie totaal niet gebeurt.

Wie niet horen wil, moet natuurlijk voelen en in dit geval is het mogelijk om boetes tot 800.000 euro op te leggen, evenals celstraffen tot 5 jaar. Deze sancties kunnen ook verdubbeld worden als minderjarigen door de overtredingen benadeeld worden, hetgeen in het kader van games natuurlijk al snel het geval is.

En nu?

Hoewel de conclusies van het onderzoek zoals gezegd niet mals zijn voor de gamesector en games met gokelementen, is het nu wel de vraag hoe het concreet verder moet. In eerste instantie lijkt er overleg te zullen zijn, maar als dat niets uithaalt is het de vraag wie precies de bevoegdheid heeft om op te treden en of er eventueel een Europees initiatief komt, aangezien ook andere landen met deze kwestie bezig zijn. En zo ja, waarvoor zal men dan kiezen? Games met gokelementen 18+ maken? Een duidelijkere waarschuwing voorzien? Het compleet verbieden? Ook is het de vraag hoe het zit met games die niet specifiek onderzocht werden. Hoe dan ook nemen we contact op met de Kansspelcommissie in de hoop nog een extra woordje duiding te kunnen krijgen.